æîï éäåãé çãù - úøáåú éäåãéú áòéãï çéìåðé -  îáè àðöé÷ìåôãé
 


ôøåô' éøîéäå éåáÅì

à. æéëøåï, æîï åîéúåñ

àçã äáéèåééí äçùåáéí ùì çéìåï åîåãøðéæöéä ùì äúøáåú äéäåãéú äåà éçñä ìæéëøåï äéäåãé. äúøáåú äéäåãéú äçãùä îúîåããú òí æéëøåðä - àå æéëøåðåúéä - áùðé àôé÷éí òé÷øééí: áéçñä ìñéôåøé äî÷øà åáàîöòåú ëúéáä äéñèåøéú çéìåðéú. ääéñèåøéåâøôéä äéäåãéú äìà î÷øàéú äéà úåôòä îàåçøú. àí ðúòìí îéåñôåñ ôìàååéåñ, ùëúá áúåê îñåøú øåîéú-äìðéñèéú, äøé äëúéáä ääéñèåøéú ùì éäåãéí ì÷äì éäåãé äçìä ø÷ áñåó äøðñàðñ, åáàåôï àôéæåãé áìáã. øàåé ìöéåï ùìîä àáï åéøâä, ôìéè îñôøã, ùñôøå îï äîàä ä-16, ùáè éäåãä, éöø ãâí ùì ëøåðé÷ä äðåèä ìäñáéø úåôòåú äéñèåøéåú çùåáåú, ëâåï ùðàú äâåééí ìéäåãéí, áîåðçé äòåìí äæä åìàå ãåå÷à áç÷ø öôåðåú äàì åäùâçúå. åàåìí ø÷ ìîï äîàä ä-19 - åîàæ, áàéðèðñéáéåú, òã äéåí - ôðå éäåãéí ìç÷åø àú òáøí áîúåãåú ôðéí-äéñèåøéåú îåáä÷åú, äîåùôòåú îï ääéñèåøéåâøôéä äçéìåðéú äîåãøðéú, åìáññ àú æäåúí áîéãä âåáøú òì îç÷øéí åðøèéáéí àìä. éúø òì ëï, äí äúçéìå ìç÷åø àú äúð"ê òöîå áîúåãä àøöéú åôðéí-äéñèåøéú, åáëê äáéàå ìçéìåï çì÷é, åìòúéí àó îìà, ìà ø÷ ùì äúåãòä ääéñèåøéú àìà âí ùì ñôøåú äæéëøåï äîéúåìåâé.
îäå æéëøåï? æå ùàìä òîå÷ä îðé éí, ùðéúï ìäæëéø ëàï ø÷ ëîä îéñåãåúéä. ëôé ùøàå ôéìåñåôéí îàåâåñèéðåñ òã ÷àðè, áøâñåï åäåñøì, äæéëøåï ÷ùåø ìáìé äôøã áæîï - åìà ø÷ áæîï äçéöåðé, àìà ÷åãí ëåì áúåãòú äæîï äôðéîé. îöã àçø, áøåø ùéù ÷ùø äãå÷ áéï æéëøåï ìãîéåï. ìîòùä, ðéúï ìøàåú áæéëøåï àú àçã îàåôðé äãîéåï. äãîéåï äåà äëåùø ìäðëéç îåùà ðòãø, ëìåîø, ìäáéà ìúåãòä-áäååä ùì àéøåò, çôõ àå àãí ùàéðå ðåëç áôåòì. äîåùà ðòãø àå îôðé ùàéðå ÷ééí áùåí æîï àå î÷åí, àå îôðé ùøëéáéå ÷ééîéí áàéæä î÷åí àå æîï, àáì ãîéåðé îöéá àåúí áöéøåôéí ìà ÷ééîéí àå áìúé àôùøééí. æä ãîéåï áîåáï ùì ôðèñéä (àå ùì àåèåôéä åëéå"á). îöã àçø, äîåùà äðòãø éëåì ìäéåú ãáø îîùé ä÷ééí áî÷åí àçø (áï ãåãé áàéìú), àå ùäéä ÷ééí áæîï àçø (âéøåù ñáé îâøîðéä). áî÷øä äàçøåï, äðëçú äîåùà äðòãø äéà ôòåìú ãîéåï äîúééçñú ìîåùà îîùé - åìéúø ãéå÷: äðçùá ìîîùé áæîï òáø, åáëê äéà æéëøåï.
äæéëøåï äåà àôåà àåôï ùì ãîéåï, äîðëéç áäååä îåùà ðòãø ùøåàéí ëîîùé áæîï äîéåçñ ìå. ëîåáï, äùàìä àí äîåùà ùæåëøéí äéä îîùé áæîï äîéåçñ ìå àí ìàå àéðä ðéúðú ìäëøòä áàîöòåú äæéëøåï òöîå. äæéëøåï öøéê ìòîåã ìáé÷åøú çéöåðéú, äðùòðú òì ç÷ø äòåìí åìà òì îöá äúåãòä. àáì áøåø ùîáçéðä ñåáéé÷èéáéú, îä ùàðé æåëø, ëì òåã ìà úå÷ï æéëøåðé ááãé÷ä çéöåðéú ù÷éáìúé àú îñ÷ðåúéä, îùôéò áúåëé òì úôéñú äîöéàåú ùìé, åìà ôòí òì äãéîåé äòöîé ùìé åòì æäåúé. éúø òì ëï, áìé ùàðé æåëø, ëìåîø áìé ùàðé îðëéç ãáøéí ðòãøéí ùäí øìååðèééí ìëéðåï ääååä, ìà àåëì ëìì ìçùåá, ìäëéø åìãòú ùåí ãáø áäååä, åìà úäéä ìé úçåùä ùì òöîéåú, ùì äîùëéåú ä"àðé" ùìé, åùì àåøééðèöéä áñáéáúé. äæéëøåï, ëîå äãîéåï, áùáéìðå áðé äàãí, äåà éñåã äçùéáä, äéãéòä, ääúîöàåú åäæäåú - åëîåáï, ìòúéí ÷øåáåú, âí éñåã äàùìéä åäèòåú.
éù ñôøåú ùìîä òì àùìéåú äæéëøåï, òì äèéåúéå, åòì äèëðé÷åú äîáðåú àåúå. ëîå ùàðå ðåôìéí ÷åøáï ìäèéåú ùì úçåùä åúôéñä (åàôéìå ùì äáðä øöéåðìéú), ëê æéëøåððå îåùôò îøâùåú, öéôéåú åàéðèøñéí. äæéëøåï ÷ùåø áúåãòú æîï, åîîãé äæîï ÷ùåøéí áúåãòúðå æä áæä. ääååä äåà ð÷åãú îôâù äùåàôú ìàôñ áéï äéçñ ìòáø åáéï äéçñ ìòúéã, åäéçñ äæä äåà ãå-öããé. àðå úåôñéí àú äòáø ìàåø äàåôï ùáå àðå îãîéí àå îùìéëéí àú äòúéã, åìäôê: àðå îùìéëéí úîåðú òúéã îúåê éçñ îñåéí àì äòáø, éçñ äòåîã áçì÷å òì ñôéâä, äùøàä åäôðîä, åáçì÷å òì ðú÷ åùìéìä. úîéí ìçùåá ùòáø äåà òåáãä ðçä åàéðøèéú, åø÷ àåô÷é äòúéã ôúåçéí ìøååçä. ìîòùä, âí äòúéã ñâåø áçì÷å - áàåô÷éí ùì òáø, ùáìòãéå ääååä åäòúéã àéðí àôùøééí; åàéìå äòáø ôúåç áçì÷å ìôéøåù åìäáðéä òì éãé ãéîåééí åãçôéí, ùéñåãí áùìéìä çì÷éú ùì ääååä äîúëååðú ìòúéã.
ëîå àöì éçéã, äæéëøåï ä÷áåöúé àéðå îçñï ùì òåáãåú ôåæéèéáéåú, îñåãøåú ìôé ÷åáéåú. äæéëøåï äåà úùúéú äãéîåé åäîçùáä áäååä: äåà îàôùø àåúí, îùîù ìäí îöò äëøçé, åäåà òöîå îúòöá áîéãä îñåéîú áäùôòú ãéîåééí åîâîåú ùì ääååä. îëàï ðåáòú îéãä îåâáìú ùì éçñéåú ôøùðéú äëøåëä áæéëøåï äàéùé åääéñèåøé. éçñéåú æå ìà éëåìä ìäéåú ôøåöä ìëì øåç. ùàí ìà ëï, äæéëøåï éàáã ëì îùîòåú åéäéä ìàôñ îáçéðä ÷åâðéèéáéú, ëîåäå ëäæéä, öååçä, àñåöéàöéä î÷øéú àå ñúí äúøâùåú. îøëéá äéçñéåú äôøùðéú ùáæéëøåï çééá ìòîåã ìáé÷åøú îöã äùëì, äðéñéåï åäîåãòåú äòöîéú. øàùéú, ðãøùú îåãòåú ôøèðéú ëëì äàôùø áðåâò ìùàéôåú (ä"àéãéàåìåâéåú") å÷èâåøéåú äéñåã äîòåøáåú áúäìéê. ùðéú, éù öåøê ìäéåú öîåãéí åìâìåú ëáåã ìðúåðé äîöéàåú äìà øöåðéú, îä ùîëðéí òåáãåú àå îîöàéí ðéñéåðééí (áéï ùðúâìå ò÷á ÷åðñôöéä îñåéîú åáéï ùìà). ùìéùéú, éù ìäéîðò îëéôåó ñô÷åìèéáé ùì äùëì, îâìâåìé àñåöéàöéä çåôùéú åîôìôåì ãøùðé, äîúòìí î÷ùøé ääéâéåï äîáðé ùáúåôòåú, îúðàé îöéàåúï àå îîåáðé äôùè ùì è÷ñèéí áúåê ää÷ùø ùáå ðëúáå àå ðàîøå.
ðåáò îëàï ùìà ëì äôéøåùéí ùååéí, åâí ìà ëì äæéëøåðåú. éù ôéøåùéí åäáðéåú æéëøåï ùäí òãéôéí îàçøéí îáçéðú ðàîðåúí ìàîåú äîéãä äáé÷åøúéåú ùðîðå ìòéì, ëìåîø, îáçéðä àåáéé÷èéáéú (àí ðñëéí ìäâãéø ëê àåáéé÷èéáéåú); åäçúéøä ìéúø àåáéé÷èéáéåú äéà àéãéàä îðçä âí ëùàéï ìä îéîåù ùìí.
éçã òí æàú, æéëøåðí äîòöá ùì òí àå ÷áåöä àéðå æää òí ääéñèåøéä äîîùéú àå äîåëçú ùìäí. äæéëøåï äåà îä ù÷áåöä æå øåàä áå çì÷ ùì òáøä - åáæä âí àçã îîøëéáé æäåúä - áéï ùéù ìëê áéñåñ çéöåðé åáéï ùìà. îáçéðä æå, äæéëøåï øçá îï ääéñèåøéä äîîùéú åäåà ëåìì áúåëå âí àú äîéúåñ.
ìéñåãåú äîéúåñ ùáæéëøåï éù ùðé àåôðéí, î÷åøé åîèôåøé. äøàùåï äåà îéúåñ îëåðï, ìøåá òúé÷ áî÷åøå, ùðåö÷ áîùê æîï øá ìúåê ãéîåéä äòöîé ùì àåîä àå úøáåú åäúòøá áñîìé æäåúä äàéðèéîééí. àìä äí éöéøåú áëúá åáòì ôä, ñéôåøéí ÷ãåîéí ùù÷òå áúåãòú äòí, äæéðå àåúä áîùê ãåøåú, ÷ðå ìäí îòîã îéåçñ åðòùå çì÷ ìà ðôøã ùì äæéëøåï åùì äæäåú ä÷áåöúéú. éååï áìé äàåãéñéàä åäàéìéàãä ìà äéúä éååï, àó ùëáø áéîé ÷ãí éãòå ùàìä áòé÷ø ñéôåøé àâãä. åàöì äéäåãéí: ñéôåøé äî÷øà, òì äñúéøåú ùáäí åî÷åøí äîòåøôì áçì÷å äâãåì, äí çì÷ îï äæéëøåï äîëåðï ùì äòí åøëéá çéåðé ùðùîø áâìâåìé æäåúå.
äîåáï äùðé, äîèôåøé, îúééçñ ìúáðéåú îàåçøåú ùì ôéøåù åñéôø, ùäú÷ùçå ìñèøéàåèéô äçåìù òì ùàø çåîøé äæéëøåï. ëàï ëìåìéí îåùâéí î÷åáìéí åàâãåú äéñèåøéåú ùçãøå ìöåîúé äæéëøåï ä÷éáåöé áàîöòåú äçéðåê, äú÷ùåøú, äøâìé äìùåï, îç÷øéí à÷ãîééí åôåôåìøééí åéöéøåú áãéåðéåú, åäí îèáéòéí çåúí òì ãøëé äçùéáä åäôéøåù äîééãééí ùìðå âí áìé ùàðå ðåúðéí ãòúðå ìëê. áùðé äî÷øéí - àê áòé÷ø áùðé - ðãøùéí òéåï îçãù åæéëøåï áé÷åøúé.
æéëøåï áé÷åøúé äåà îåùâ îåãøðé áéñåãå. ìîòùä, äåà éñåã îëåðï ùì äîåãøðéåú. îåãøðéåú äéà ÷åãí ëåì îøã ðâã ùìèåðä äîçééá ùì äîñåøú, åäîñåøú ðùòðú òì æéëøåï äîåñø àåúä îãåø ìãåø ëîå ùäéà, áàåôï ùáå äòáø îçééá àú ääååä åäòúéã. äîåãøðä äéà îøã áé÷åøúé ðâã îçåéáåú éùéøä æå, åìëï äéà éåöàú ðâã úô÷éãå äîñåøúé ùì äæéëøåï. ìà î÷øä äåà ùôéìåñåó äîåãøðéåú äîåáä÷, äâì, äöéâ àú äæéëøåï ëðåùà äùéðåé äãéàì÷èé - ÷øò òí äòáø, äîùîø éñåãåú ðáçøéí îï äòáø áàîöòåú àøâåðí îçãù áøîä çãùðéú. äæéëøåï äîåãøðé, ëöéøåó áé÷åøúé ùì ÷øò åäîùëéåú, îáèì àú îù÷ìå äðåøîèéáé ùì äøöó, åîòðé÷ àú äáëåøä ìúáåðä áé÷åøúéú äéåöøú àú ä÷øò. áëê äåà îòðé÷ àú äáëåøä ìæéëøåï áé÷åøúé ùáäéåúå ëæä äåà ðåùà áúåëå éñåã ùì çéìåï.
îàæ ùðåú ä-60 ùì äîàä ä-20 îúðäì åéëåç òì îéãú äéçñéåú ùì äæéëøåï ä÷éáåöé åùì ä"ñéôø" (ðøèéá) äëìåì áå, ùäùôéò âí òì ëúéáú ääéñèåøéä äéäåãéú åäéùøàìéú áæîððå. ðåöøä îéãä ùì úàéîåú (÷åøìöéä) - ìà äëøçéú - áéï îé ùîá÷ø àú ääéñèåøéåâøôéä äøååçú ìîé ùãåâì áøìÇèéáéæí äéñèåøé. ééúëï ùäøìèéáéæí ðúôñ ëçãùï, åìëï äåà ðøàä áòì áøéú èáòé ùì çãùðåú åøååéæéä äéñèåøéú. åàåìí ä÷ùø áéï äùðééí àéðå îúçééá. éù ëàï ùúé æéøåú ùåðåú. äéñèåøéåï àéðå öøéê ìäéåú øìèéáéñè (àå ôåñè- îåãøðéñè) ëãé ìá÷ø àú äîÄîñã äúøáåúé åäôåìéèé. òã ìôðé ãåø äú÷éôå îàø÷ñéñèéí àú äîîñã áùîå ùì "îãò àåáéé÷èéáé", åìòåîúí, îàæ äèåÊøéí äàðâìééí, ðòæøä äòîãä äùîøðéú áñô÷ðåú áðåâò ìçéãåùé äúáåðä åä"÷Äãîä".
äéåí ðøàä, ìôòîéí, ùäøìèéáéæí äåà î÷ìèå ùì îé ùëåúá áàåôï îâîúé, áåèä åîåöäø, åäàåáéé÷èéáéæí ðòùä îáöøí ùì îé ùøåöéí ìäèéì îøåú ãåÊâîèéú òì ÷åøàéäí. àáì çìå÷ä æå ìà îúçééáú îâåó äòðééï, åùðé ä÷öååú äí, ìîòùä, ãåâîèééí. æéëøåï áé÷åøúé åáé÷åøú äæéëøåï éëåìéí ìòøòø úôéñåú î÷åáìåú áìé ìäâéò áäëøç ìîñ÷ðåú æäåú; àáì äí çééáéí ìäøàåú ëáåã ìàéìåöé äîöéàåú (ä"ðúåðéí") åääéâéåï, åìäéåú îåãòéí ìàåôé äôøùðé ùì ëì ôòéìåú àéðèì÷èåàìéú, åëï ìâáåìåú çéøåúå. áëê é÷ðå ìäí úå÷ó úøáåúé, åàú äæëåú äìâéèéîéú ìáåà åìäùôéò áöéáåø, âí ëùàéðí îåëúøéí áúàøéí åáéåîøåú ëîå "àîú ëùäéà ìòöîä" àå "äîöéàåú ëîå ùäéúä".

á. äéñèåøéåâøôéä éäåãéú çãùä

áîøëæ äîãåø äæä òåîãéí ùðé äàåôðéí äøàùééí ùáäí ðëðñå áé÷åøú äæéëøåï åçéìåï äæéëøåï ìðåó äúøáåú äéäåãéú äçãùä, åàìä äí éöéøúä ùì äéñèåøéåâøôéä éäåãéú îåãøðéú åùéðåé øãé÷ìé ùì äéçñ ìî÷øà. äçì÷ äùðé ùì äîãåø îå÷ãù ìáéøåø ùì ãéîåééí øåÊåçéí òì úåìãåú äéäåãéí. äîáåà äðéúï ëàï ôåøù àú äúáðéú ä÷åðñôèåàìéú ùìôéä ðòøê äîãåø, åòí æàú áà ìçãã ñåâéåú ðáçøåú ùðøàä ëé çùåá ìäáìéèï, ñåâéåú ùøåáï ðãåðåú áòøëé äîãåø äîôåøèéí, åìòúéí áãâù ùåðä àå îæååéú àçøú.
äùéðåé äçùåá åäòé÷øé ìòðééððå äúçåìì òì éãé ääéñèåøéæöéä ùì äúøáåú äéäåãéú, åòì éãé ëôéôúä ìîúåãåú äáðä åîç÷ø àîôéøéåú åøöéåðìéåú. áî÷åí øàùåï, äúçéìå ìøàåú áúøáåú äéäåãéú åáè÷ñèéí ùìä úåôòåú äéñèåøéåú äëôåôåú ìæîï, åìà éùåú îèôéæéú òì-æîðéú ù÷ôàä áçé÷å ùì äðöç. áëê äéäãåú ðúôñä ëçì÷ ùì îëìåì äúôúçåúé äî÷éó úøáåéåú åãúåú àçøåú, åâí ëáòìú äéñèåøéä ôðéîéú îùìä, ùöåøåúéä îùúðåú îòéãï ìòéãï. äúð"ê òöîå - ëúá ääúâìåú äàìåäéú - äåáï ëéöéøä äéñèåøéú, ùðåöøä áúåê äæîï äàøöé åáëôéôåú ìðñéáåúéå.
îëàï ðåìã öåøê áäéñèåøéåâøôéä éäåãéú îåãøðéú åá÷øéàä çãùä ùì äî÷åøåú, ùééúðå ãéï åçùáåï òì àåôééä ùì äéäãåú ëúåôòä äéñèåøéú. áîäìê îùìéí òìúä äãøéùä ìãåï áäéñèåøéä äéäåãéú áëìéí øöéåðìééí åàîôéøééí: ìäáéï àú äè÷ñèéí åàú ðúåðé ääéñèåøéä òì éãé ñéáåú ôðéí-äéñèåøéåú - âåøîéí çáøúééí, ôåìéèééí, ëìëìééí, ãîåâøôééí åôñéëåìåâééí, äôåòìéí áàåôï äðéúï ìäáðä áîåðçé äòåìí äæä - áìé ìäéæ÷÷ ìøöåï äàì åìäùâçä äòìéåðä. âí îé ùäàîéï á÷ãåùä îèôéæéú äàåôôú àú ä÷éåí äéäåãé äéä àîåø ìäúðæø îìøàåú áä ëåç ôøèðé ôòéì äîëååï àú äàéøåòéí, åìá÷ù äñáøéí åëåçåú àøöééí ìúåôòä äîéåçãú ùìôðéå. áðéñåç àçø (äì÷åç îäîéìåï äðåöøé): äîâîä äéúä ìäçìéó àú "ääéñèåøéä ä÷ãåùä" áâéùä ùì "äéñèåøéä ôøåôàðéú" (îçåìðú). òí æàú äçéìåï äéä ìòúéí çì÷é áìáã, ëé ìà ôòí ðåúøå áø÷ò äãéåï ëåçåú òìåîéí åîäåéåú çáåéåú, äàîåøéí ìùëåï áúåê ääéñèåøéä òöîä.
àéøåðéä äéà ùîâîåú àìå äâéòå ìîùëéìéí äéäåãééí îúäìéëé äîåãøðéæöéä áòåìí äìà éäåãé, ùòä ùãåå÷à ôéìåñåó éäåãé ùôøù îï äãú úøí ìîåãøðéæöéä æå àú äãâí äøãé÷ìé åäáäéø áéåúø. áùðú 1670 ôøñí áøåê ùôéðåæä îàîø úéàåìåâé-îãéðé åáå, áéï äéúø, äùúîù áúåìãåú äéäåãéí ëãåâîä îéåçñú, ëãé ìùìåì àú úôéñú ääéñèåøéä äúéàåìåâéú áëìì, ä- historia sacra , äàîåøä ìäâùéí àú úåëðéú äàì áòåìí åàùø ñåááú òì îåùâ äòí äðáçø. ìôé ùôéðåæä, ìà ø÷ ùàéï ëåçåú-òì äéñèåøééí äôåòìéí îçåõ ìòåìí, àìà ùàéï âí äáãì ò÷øåðé áéï ääéñèåøéä ìèáò. áçéøú äéäåãéí äéà îèôåøä, äîúééçñú ì÷éåí øéáåðåúí äîãéðéú åðôñ÷ú éçã àéúä. âí äéùøãåú äéäåãéí àçøé äçåøáï àéðä ðåáòú îäùâçä àìåäéú, àìà îñéáåú èáòéåú, ñåöéåìåâéåú åôñéëåìåâéåú; åàí äéäåãéí é÷éîå îçãù àú îãéðúí - ãáø ùðøàä ñáéø ìàåø úäôåëåú ääéñèåøéä - äãáø éúøçù îñéáåú ùì äòåìí äæä åìà áâìì àéøåò òì èáòé ëîå áéàú äîùéç. äúåöàä ùì òéåðéí àìä îñì÷ú àú îåùâé äúëìéú, ääùâçä åäáçéøä äàìåäéú ìà ø÷ îï ääéñèåøéä äéäåãéú, àìà îï ääéñèåøéä äòåìîéú áëìì.
äðèåøìéæöéä ùì ääéñèåøéä (æéäåéä òí äèáò) áðåñç ùôéðåæä òåøøä áîàä ä-19 äñúééâåú âí á÷øá äåâéí çéìåðééí. áò÷áåú äôéìåñåôéä ùì äâì, ùúåøúå ùìèä àæ áëéôä áâøñàåú ùåðåú, äúôùèä ääù÷ôä ùääéñèåøéä, âí æå äçéìåðéú, îáèàú àåôï îöéàåú ùåðä åâáåä éåúø îï äèáò. ääéñèåøéä äéà ùéðåé åòéáåã ùì äèáò òì éãé ëååðåú àðåùéåú åøåçðéåú. áëê äèáò òåáø èøðñôåøîöéä ìúøáåú àðåùéú, äðåöøú ëòéìåé ùì úùúéú èáòéú; áîéìéí àçøåú, ðåöø äòåìí ääéñèåøé, åìå éù ãéðîé÷ä åçå÷éåú îùìå, ëåìì ãéðîé÷ä úëìéúéú. àîðí, âí äàñëåìä ääâìéàðéú úôñä àú ääéñèåøéä ëîëìåì àéîððèé, äîòöá å÷åáò àú òöîå åàéðå ðùîò ìäùâçä çéöåðéú. àê áðéâåã ìùôéðåæä, ùëôø á÷éåîï ùì îäåéåú ëììéåú, åøàä àú ääéñèåøéä ëðùìèú áéãé ñéáåú èáò äôåòìåú ììà úëìéú - ääâåú ääâìéàðéú ééçñä ìäéñèåøéä úáðéú åîäìê úëìéúé, ùáå îäåéåú ëììéåú îÇáÀðåÊú àú òöîï åîâéòåú ìéãé âéìåé åîéîåù áúåê äæîï.
äîâîåú äëòéï-äâìéàðéåú ùøååçå áëúéáä ääéñèåøéú äàéøåôéú áîàä ä-19 àôùøå ìçå÷øéí ìòñå÷ áäéñèåøéä çéìåðéú åàîôéøéú, åéçã òí æä ì÷ééí áø÷ò îåùâéí ëòéï îèôéæééí, ëâåï îäåéåú ëììéåú (ùì òí, ùì îòîã, ùì "øåç äæîï" åëå'), åëîå úëìéåú çáåéåú ùääéñèåøéä òöîä, áìé ëååðä àìåäéú çéöåðéú, îåöéàä àì äôåòì áàåôï ìà îåãò. ðåöø àæåø áéðééí ùì çéìåï ìà ùìí, ñôåâ éñåãåú ëòéï ôøåáéãðöéàìééí (äùâçúééí), äàîåøéí ìùëåï áôðéîéåú ääéñèåøéä òöîä. åîëéååï ùîøáéú ääéñèåøéåðéí äéäåãééí äøàùåðéí òáãå áà÷ìéí äàéðèì÷èåàìé äæä, ðåìãå îîðå ùìåùú äîàôééðéí äòé÷øééí áòáåãúí:
(à) øàééú äúøáåú äéäåãéú ëúåôòä áúåê ääéñèåøéä, åëáòìú ùéðåééí äéñèåøééí áúåê òöîä;
(á) òìééú äâéùä äîç÷øéú åäîãòéú, äîçìéôä àú äâéùä äãúéú-øáðéú åîùúîùú áîúåãåú îç÷ø îåãøðéåú, äáðåéåú òì äùëì åäðéñéåï;
åéçã òí æä (â) äéëåìú ìäëðéñ îèøåú åúáðéåú ãîåéåú-äùâçä ìúåê ääéñèåøéä äéäåãéú âí áìé ìäðéç àú ÷éåîå ùì àì áåøà åîùâéç. àú ò÷áåú äôùøä äæàú ðéúï ìîöåà àöì äéñèåøéåðéí éäåãééí îàæ "çåëîú éùøàì" ùì äîàä ä-19 åòã ì"àñëåìú éøåùìéí" áîàä ä-20 (ø' òøëéí äéñèåøéåâøôéä ëäáðä òöîéú åëéöéøú æäåú: î"çåëîú éùøàì" òã äéåí å"àñëåìú éøåùìéí" áç÷ø ääéñèåøéä äéäåãéú áîãåø æä) åâí àöì çå÷øéí ãúééí-îñåøúééí áàåðéáøñéèàåú äîòøá.
âéìåé ääéñèåøéåú ùì äúøáåú äéäåãéú äáéà ìùéðåé îåôìâ âí áòåìí äãú òöîä. ùëï, îæîï ùäîñåøú äåáðä ëéöéøä îúçãùú, åìà òåã ëîñéøä çãâåðéú ùì äòáø ìòúéã, ðåöø äø÷ò ìäåìãú úåôòåú äøôåøîä äùåðåú áãú, ùäèáéòå çåúí òì çéé äãú äéäåãééí îàæ äîàä ä-19 (ø' îãåø äçáøä äãúéú îåì äçéìåï åäîåãøðä).
äéåí äâéùä äîçåìðú ìæéëøåï ääéñèåøé øååçú, áãøâä æå àå àçøú, ëîòè áëì î÷åí, ìîòè äçéðåê äãúé äçøãé. ääéñèåøéä äéäåãéú åäëììéú ðìîãú áîúåãåú îâååðåú, ùøåáï îúî÷ãåú áäñáøéí ñéáúééí, îáðééí, ãîåâøôééí, ñåöéåìåâééí, ôñéëåìåâééí åàçøéí - ëåìì âåøîéí ùì î÷øéåú åà÷øàéåú - äàîåøéí ìòöá àú äçééí äéäåãééí ììà áçéøú äàì åììà ëååðä çåõ-äéñèåøéú ñîåéä. àùø ìäðçåú îèà-äéñèåøéåú ùäçå÷ø îàîéï áäï, äï òùåéåú ìëìåì àîåðä áúëìéú àìåäéú - àê ìøåá áìé ùîééçñéí ìä ëåç äñáø áðåâò ìîàåøòåú äéñèåøééí ôøèðééí, åìà îùúîùéí áä ëèéòåï áúåê äîç÷ø. æäå ãåàìéæí äîú÷ééí áàîåðúå äôøèéú ùì çå÷ø éåúø îàùø áîåöøé îç÷øå; åîáçéðä æå, çéìåï äæéëøåï ääéñèåøé äéäåãé, ëîå çéìåï äæéëøåï äîéúåìåâé, äåà òöîå äéåí òåáãä äéñèåøéú, äîàôééðú àú äæîï äéäåãé äçãù.

â. äéçñ äçãù ìî÷øà

äàôé÷ äùðé ùáå òáø äæéëøåï äéäåãé çéìåï çì÷é äåà éçñä äáé÷åøúé ùì äúøáåú äéäåãéú äçãùä ìî÷øà. âí áúçåí äæä äöéâ ùôéðåæä ãâí éñåã îå÷ãí. áôø÷ 7 ùì îàîø úéàåìåâé-îãéðé ãøù ìäðäéâ îúåãä çãùä åîäôëðéú áôéøåù äî÷øà åáäáðú úåìãåúéå. ìãáøéå, "äîúåãä ùì ôéøåù äî÷øà àéðä ùåðä îï äîúåãä ùì äñáøú äèáò", åëôåôä ëîåäå ìùëì åìðéñéåï. ëì îòùé áðé äàãí áäéñèåøéä åëì éöéøåú äúøáåú åäøåç ð÷áòéí òì éãé úäìéëéí èáòééí áìáã. äè÷ñè äî÷øàé àéðå îùãø äúâìåú òì-èáòéú, ùáä ëåç îéñèé îçåõ ìòåìí ôåøõ áãøê ðñ ìúåãòú äðáéà. äðáéàéí äöèééðå áãîéåï éåöø åáøâéùåú îåñøéú, àáì ìà çøâå îúåôòåú äèáò åîçå÷éå. ìëï, ëãé ìäáéï àú äúð"ê, ðãøù îç÷ø ìùåðé, äéñèåøé, áéåâøôé, ñåöéåìåâé åëå', ùì ëì îçáø åëì è÷ñè ìâåôå. ëîå ëï, ÷øéàú äè÷ñè çééáú áøåá äî÷øéí ìäúøëæ áôùè, åìäúðæø îîãøùéí ñô÷åìèéáééí åîàìâåøéåú. åàåìí äôùè àéðå ôùåè; äåà ãåøù ôòðåç îåøëá. äîôøù öøéê ìäùúçøø îîåáðé äìùåï áæîðå åìç÷åø àú øåáãé äìùåï ùáä äùúîùå äîçáøéí äòúé÷éí, àú ðñéáåú æîðí, àú äôñéëåìåâéä ùìäí, àåôé ÷äìí, öåøëé äøèåøé÷ä ùìäí åëãåîä.
òîãåú àìä òùå àú ùôéðåæä ìàá îééñã ùì áé÷åøú äî÷øà äîåãøðéú (éçã òí áï ãåøå äöøôúé, äëåîø øéùàø ñéîåï). áëê äúééñãä ñîëåú çãùä ìâáé ëúáé ä÷åãù. áî÷åí äîîñã äëåäðé - áéùåôéí, úéàåìåâéí, øáðéí åî÷åáìéí - îúééöáú øùú ùì îãòé î÷øà øìååðèééí, åàìä àîåøéí îòúä ì÷áåò àú äîåáï ùì äëúåá (åáò÷éôéï àú àîéúåúå).
ãâí øãé÷ìé ôçåú îæä ùì ùôéðåæä äçì ìäúôúç îñåó äîàä ä-18 á÷øá äåâéí ôøåèñèðèéí áâøîðéä, åäùôéò âí òì çå÷øéí éäåãééí. äåâéí àìä äåñéôå ìäàîéï áî÷åø äàìåäé äøàùéúé ùáéñåã äî÷øà, àê ñáøå ùàéï âéùä ìî÷åø æä àìà áàîöòåú âéìåîå ääéñèåøé áúåãòúí åáìùåðåúéäí ùì áðé àãí àîôéøééí, àùø ëúáå, òøëå åäòúé÷å àú äè÷ñè äî÷øàé áðñéáåú æîðí åëôé éëåìúí. ìëï äáé÷åøú äìùåðéú, ääéñèåøéú, äàøëéàåìåâéú åëå' ùì äî÷øà îçééáú âí àú îé ùàéðå çåì÷ òì áùåøúå äàìåäéú. âí áâéùä îúåðä æå äéúä îéãä ðéëøú ùì çéìåï äî÷øà, ëé äéà ëôôä àú ãáø äàìåäéí ì÷ðé îéãä îãòééí åñôøåúééí ùàéðí úìåééí áãú åáñîëåúä, åéù áäí ëãé ìæòæò àú îåñëîåúéä.
ëôé ùòåìä îï äòøê äéäãåú äçéìåðéú åáé÷åøú äî÷øà, ùðé äãâîéí ùì áé÷åøú äî÷øà äùôéòå òì äçéðåê åääùëìä âí áéï äéäåãéí îàæ äîàä ä-19, úçéìä áâøîðéä, áîæøç àéøåôä åáàøä"á, åìàçø îëï áééùåá äéäåãé áàøõ åáîãéðú éùøàì, ìòúéí áúåê îàá÷ ÷ùä îåì äàåøúåãå÷ñéä. ëéåí áé÷åøú äî÷øà - åáéúø ãéå÷, äâéùä äîãòéú-äéñèåøéú ìî÷øà - âìåîä áòîãúí ùì çå÷øéí, îåøéí åàéðèì÷èåàìéí éäåãééí áëì î÷åí; äéà î÷åáìú áîéãä æå àå àçøú áëì äàåðéáøñéèàåú áòåìí äéäåãé, áîòøëú äçéðåê áéùøàì åáçì÷éí ðøçáéí áöéáåø. (áéï äéúø úøí ìëê ôéøåù äî÷øà äòîîé øá äëøëéí ùì ù"ì âåøãåï, ùäéä ðôåõ ááúéí øáéí áàøõ.) òí æàú éù ìáé÷åøú äî÷øà îå÷ãé äúðâãåú ðîøöú, ìà ø÷ á÷äéìä äçøãéú, àìà âí áéï îçðëéí åôåìéèé÷àéí ùì äàåøúåãå÷ñéä äîåãøðéú. ëùäéä îùøã äçéðåê äéùøàìé áùìéèú äîôìâä äãúéú-ìàåîéú ðîðò îàáà àáï, îãéðàé îùëéì åéãåò ùí, ùäëéï ñãøú èìååéæéä òì úåìãåú äúøáåú äéäåãéú, ìùãø úåëðéú ùäå÷ãùä ìáé÷åøú äî÷øà. úçåùú äàáñåøã ùáä ðú÷áì äöðæåø äæä áçåâéí øçáéí äòéãä áàéæå îéãä äâéùä äáé÷åøúéú ìî÷øà ðòùúä ãåå÷à î÷åáìú.
àîðí âí àéðèì÷èåàìéí éäåãééí çéìåðééí äñúééâå ìôòîéí îáé÷åøú äî÷øà. àáì äí äúëååðå áòé÷ø ì"úåøú äî÷åøåú" ùì äçå÷ø äôøåèñèðèé éåìéåñ åìäàåæï, ùùéèúå äãåîéððèéú áðéúåç äè÷ñè æåäúä áú÷åôä îñåéîú òí áé÷åøú äî÷øà ñúí. çå÷øéí éäåãééí äúðâãå ìååìäàåæï âí áâìì åéëåç ìâåôí ùì øëéáé äè÷ñè, åâí, àåìé áòé÷ø, áâìì âéùúå äðåöøéú, ùðøàúä ìäí òåéðú àú äéäãåú áëìì. àáì àéï ôéøåù äãáø ùàéðèì÷èåàìéí àìä ãçå àú òöí äøòéåï ùäúåøä áðåéä îè÷ñèéí îæîðéí ùåðéí, åùöøéê ìâùú ìëúáé ä÷åãù áâéùä äéñèåøéú åîãòéú. ãåâîä ìëê äéà éçæ÷àì ÷åéôîï, ùååéëåçå òí åìäàåæï ðùòï òì ðéîå÷éí ôéìåìåâééí åäéñèåøééí îï äñåâ ùååìäàåæï òöîå ðùòï òìéäí. ÷åéôîï ìà çì÷ òì áé÷åøú äî÷øà áîåáï äøçá, ëîúåãä çéìåðéú, àìà äùúîù áä áòöîå.
ìà ôçåú îï äîç÷ø äôéìåìåâé äôðéîé, ôðä ç÷ø äúð"ê äéùøàìé ìàîöòéí îãòééí ùîçåõ ìè÷ñè. äàøëéàåìåâéä, áééçåã, ðòùúä ìàçú äùìåçåú äîåáä÷åú ùì áé÷åøú äî÷øà åùì çéìåï äæéëøåï äéäåãé (åáùðåú äîãéðä äøàùåðåú äéúä âí îòéï ñôåøè ìàåîé). îàæ øàùéú äîàä ä-20 ðéñå àøëéàåìåâéí ìîöåà úéîåëéï áùèç ìñéôåøé äî÷øà; åàåìí áãåø äàçøåï äúçåìì ùéðåé áîâîä æå (ø' òøê äî÷øà áàåø äàøëéàåìåâéä; òì äôåìîåñ îñáéá ìðåùàéí àìä ø' òøëéí äúð"ê ëäéñèåøéä åäôåìîåñ òì äàîú ääéñèåøéú áî÷øà åöéåðåú åàøëéàåìåâéä). àøëéàåìåâéí øáéí äâéòå ìîñ÷ðä ùîîöàé äçôéøåú àéðí îúééùáéí òí ñéôåøé äúð"ê - ìà ø÷ òí îòùé äàáåú åéöéàú îöøéí, äàôåôéí òøôì ÷ãåîéí, àìà âí òí ñéôåø ääúðçìåú áàøõ ëðòï åáòé÷ø òí úéàåøé äîîìëä äîàåçãú åäîôåàøú ùì ãåã åùìîä, ùäéúä àîåøä ìäùàéø ò÷áåú ôéæééí áùèç, åàìä ìà ðîöàå ìîøåú ëì äîàîöéí (ãáø ùàéðå ùåìì, àê îôçéú, àú äñéëåé ùéúâìå áäîùê). äëøåðé÷ä äî÷øàéú æåëä ìàîéðåú øáä éåúø á÷øá äàøëéàåìåâéí ìîï ú÷åôú äøôåøîä äãúéú-ôåìéèéú ùì äîìê éàùéäå, ùáä ðåöø å"ðúâìä" ëáéëåì ñôø ãáøéí. àîðí, äñô÷åú àéðí îáèìéí àú îù÷ìí ùì äîéúåñéí äîëåððéí ùáî÷øà îáçéðú äæéëøåï äéäåãé, åãéîåéé äæäåú äðù÷ôéí àå ðáðéí îúåëå. àê ãåîä ùäååéëåç, äðøâù ìòúéí, òì äàøëéàåìåâéä åäî÷øà çåùó çøãåú ñîåéåú áðôùí ùì ëîä éùøàìéí, ëàéìå èòí ÷éåîä ùì îãéðú éùøàì áèì àí îìëåú ãåã ìà äú÷ééîä ëîå ùëúåá áñôø îìëéí. îöã àçø îúâìä ëàï ùâí îé ùæ÷å÷ ìòåâï äéñèåøé-úð"ëé ì÷éåîå áàøõ-éùøàì î÷áì áéñåãä àú äâéùä äçéìåðéú, äîàôùøú ìòøòø òì ôñå÷éí ÷ãåùéí áëåç çôéøåú àøëéàåìåâéåú (ùàí ìà ëï ìà äéä îæãòæò îîñ÷ðåúéä).
åàîðí, éäåãéí çéìåðééí øáéí ôéúçå úìåú øâùéú åæäåúéú áúð"ê. òìééú ÷øðå ùì äúð"ê áéèàä îøã ðâã äéäãåú äøáðéú, ùôéçúä àú îù÷ìå åäöéáä àú äúìîåã îòìéå. äúð"ê ðòùä ìñôø äñôøéí ùì äîåãøðéåú äéäåãéú, áééçåã ùì ääùëìä åùì äîäôëä äöéåðéú, ñôø çé åîòåøø, ùöìéìéå ä÷ãîåðééí ÷îå ìúçééä àçøé îàåú ùðéí ùáäï äéå ù÷åòéí åçðå÷éí úçú äøøéí ùì îãøù åôìôåì úìîåãé å÷áìé. éäåãéí îåãøðééí îëì äâååðéí - îùëéìéí, øôåøîééí, ìàåîééí åöéåðééí - ôðå àì äúð"ê ëîù÷ì ðâã ìúìîåã äéáù, äîùôèé áòé÷øå, åéçã òí æàú äøçå÷ îäçééí, ùáå øàå îééöâ îðèìéåú éäåãéú òééôä åðèåìú çéåú, åáñéñ ìîîñã øáðé îñåâø ùòáø æîðå. åàéìå äúð"ê, áàéãéàìéæöéä îñåéîú, äåôéò ìäí ëñîì ìçéåðéåú, ìàåúðèéåú éäåãéú äçåæøú ìî÷åøåúéä. úðåòú ääúçãùåú ùì äìùåï äòáøéú ùàáä îï äúð"ê îìåà çåôðééí (ø' òøê îèáòåú ìùåï îï äî÷øà áòáøéú äçéä) åäñôøåú äòáøéú äøåîðèéú, ëîå áøåîðéí ùì àáøäí îàôå, çæøä ìðåôé äúð"ê, ìãîåéåúéå åììùåðå ä÷ãåîä. âí îéîåù äúåëðéú äöéåðéú (ø' òøê äúð"ê áäååéä äéùøàìéú) äéä îìåÌåä áñôø äúð"ê, ùçøú àú øéùåîå òì äúøáåú, äâéàåâøôéä, äñîìéí åîèáòåú äìùåï ùì äéäåãéí áàøõ-éùøàì, òì ùîåú àðùéí åî÷åîåú, åëï òì äãéîåé äòöîé åîùàìåú äìá ùì àåúðèéåú, ùåøùéåú, òåöîä åéìéãéåú (àåèåëèåðéåú), ùð÷ùøå áîöéàåú äçãùä áàøõ-éùøàì. ä÷öðä øáúé ùì úçåùåú àìä òåîãú áéñåã äæøí ä"ëðòðé". àùø ìéñåã äàøëéèéôé ùáúð"ê - âéìåí ùì îöáéí åãøîåú àðåùéåú àåðéáøñìéåú - äåà ðúôñ ëáòì òøê îçðê ìà àîöòé, ùìà äåùçú òì éãé îãøùé ñø÷ - åâí ëáòì òøê àñúèé ÷îàé: äîòùéí, éçñé äàðùéí, äúùå÷åú åäéöøéí ðøàéí ëâìåîéí áúð"ê ëîå áàåöø îéúåìåâé ÷ãîåï. ìëï çéôùå áòé÷ø àú äîåáðéí åäöìéìéí äî÷åøééí ùì ìùåï äôùè - äî÷åø äøàùéúé ùìà òååú òãééï.
ìëàåøä äéä ëàï ôøãå÷ñ: è÷ñè éñåãé ùì äãú äîåðåúéàéñèéú ùéîù îðåó ìîäôëä, ùãçó çéìåðé îðéò àåúä. àîðí äîðåó äéä áúð"ê ëè÷ñè ñôøåúé ùì äòåìí äæä, åìà ëäúâìåú ãúéú-îéñèéú. åáëì æàú, ëéååï ùùéîåùé äìùåï åñîìé äúøáåú îâìîéí ãøëé çùéáä åäúééçñåú òîå÷åú éåúø ùù÷òå ìúåëï áãåøåú ÷åãîéí, ðåöøä ãéàì÷èé÷ä àåôééðéú ìúøáåú äçéìåðéú äçåôùéú áéùøàì. îöã àçã, îåùâé éñåã ùì äìùåï äéùøàìéú äéåîéåîéú ñôåâéí áàéãéåîèé÷ä úð"ëéú (åâí úìîåãéú åàâãéú) ùçì÷ä ãúé áàåôï îâåìí àå ìà îåãò; åîï äöã äàçø, äí îùîùéí ìöøëéå ùì éåîéåí îçåìï ìëàåøä ìâîøé, åàôéìå îùøúéí ùéç äùåìì àú äãú, àê ùåîø ìòúéí òì äìëé äøåç ùìä - äòøöä, øåîîåú, öéååééí îåçìèéí, åàôéìå éçñ î÷ãÅù - úåê ëãé äòú÷úí ìä÷ùø ìà ãúé. úäìéê äçéìåï ùì äúøáåú äéùøàìéú, áòé÷ø áøàùéúä, äåà îåøëá åøá-ùëáúé éåúø îëôé ùîùúîò îï äôåìîåñ äøâéì áðåùà.

ã. ñèøéàåèéôéí ðôåöéí

æéëøåï îåãøðé äåà æéëøåï áé÷åøúé. åáé÷åøú äæéëøåï ëåììú, áéï äéúø, òéåï îçãù áãéîåééí åñèøéàåèéôéí ùçãøå ììùåï äãéáåø åáàîöòåúä ìîòøëú äîåñëîåú. çì÷ îäí áðåé îèòåéåú òåáãúéåú åñéôåøé àâãä ùäîç÷ø ìà äöìéç ìùøù, åáçì÷í äí îåùâéí òéåðééí àå àéãéàåìåâééí. îåùâéí àìä ðåöøå ìòúéí áéãé ääéñèåøéåðéí òöîí, àå áéãé îçðëéí åñåôøéí äîåùôòéí îäí. ëîå ëï, äîñåøú äãúéú åãåáøéä îùúîùéí áîåùâéí åá÷èâåøéåú äîééöâéí àú âøñú äæøí äéäåãé ùðéöç áòáø (äéäãåú äøáðéú) ëàéìå äéà æää òí ääéñèåøéä äéäåãéú ëåìä, àå òí îäåúä äðñúøú, åçì÷ îï äùéç äæä çåãø âí ìäéñèåøéåâøôéä äçéìåðéú.
ðòééï áãåâîàåú àçãåú (åðöéò ìäï øàééä àôùøéú àçøú).

äéäãåú. äîåùâ äúîéí-ìëàåøä "éäãåú" ðùîò îåáï îàìéå ìãúééí åìçéìåðéí ëàçã. áëì î÷åí ðéúï ìùîåò áéèåééí ëîå: "äéäãåú àåîøú ù-" àå "ìôé äéäãåú ëê åëê", ëàéìå éù, åúîéã äéúä, éùåú çã-îùîòéú ùæä ùîä; àê æä àåôï ãéáåø îèòä. àí äãåáø äåà ãúé, ëååðúå áãøê ëìì ìâøñä îñåéîú ùì äãú äéäåãéú, ùäåà øåàä áä àú îäåú äúøáåú äéäåãéú ëåìä. åàí äãåáøú äéà çéìåðéú, äéà ðëùìú ìà ôòí áäòöîä îèôéæéú ùì éù æäåúé áãéåðé.
äîåùâ "éäãåú" ÷éáì àú úôåöúå îàðùé "îãò äéäãåú" áâøîðéä ùì äîàä ä-19. úçú äùí  Judentum  äÄáðå çå÷øéí àìä éùåú äéñèåøéú îéåçãú, ìà áãéå÷ òí åìà ø÷ ãú, ùðéúï ìäúçáø àìéä áàîöòåú äáðä åîç÷ø åìà áäëøç ãøê äàîåðä. áø÷ò úôéñúí òîã îåùâ ùì îäåú éäåãéú òì-äéñèåøéú, éçéãàéú åçáåéä, ùäéúä ÷ééîú î÷ãîåú äéîéí, åäéà îâìä àú òöîä áòéãðéí äéäåãééí äùåðéí. åàåìí, áîáè áé÷åøúé, æåäé äðçä îèôéæéú ùàéï ìä áñéñ øöéåðìé îñôé÷. ìîòùä, äéà ùøéã ùì àîåðä ãúéú áìáåù çéìåðé; åòì ëê úòéã äòåáãä ùëîä äéñèåøéåðéí îàìä, ëåìì àðùé "àñëåìú éøåùìéí" áîàä ä-20, îúàøéí àú äîäåú äéäåãéú áîèôåøåú ëòéï ãúéåú ëâåï "ëðñú éùøàì".
áòééúé òåã éåúø äåà äùéîåù ùì ãåáøéí åîçðëéí ãúééí îåãøðééí áîåðç "éäãåú", áöéøåó ä"à äéãéòä ("äéäãåú"). æä ùéîåù îâîúé ùìà úîéã îåãò ìòöîå ëëæä. âí ëàùø ðãîä ìîùúîùéí áå ùæä áéèåé úéàåøé, ìîòùä äåà áà ìäèéó ìãøê àå ìàîåðä îñåéîú. ùëï, äåà øåîæ ëé äúåëï ùäåà îééçñ ì"éäãåú" ëëæå îáèà îäåú àçãåúéú åî÷åãùú, äîîöä àú ëì ääéñèåøéä äéäåãéú åàú ëì äúëðéí ùø÷ ìäí øàåé ì÷øåà éäåãééí, åìëï úåëï æä îçééá àú äãåáø åàú ùåîòéå.
îáè çéìåðé-áé÷åøúé îâìä ëé, ìôé äæéëøåï äéäåãé òöîå, àéï "éäãåú" ÷áåòä àçú, åàéï ñåáéé÷è éäåãé éçéã åæäåúé. àí øåàéí áéäãåú ãú, äøé ãú æå äùúðúä ëîä ôòîéí, åáàåôï ëä øãé÷ìé òã ùðéúï ìãáø òì àøáò ãúåú ùì éäåãéí: (1) äãú äéùøàìéú äôâàðéú ìâååðéä; (2) ãú äî÷øà äîåðåúéàéñèéú (ãú éäåä, àå ãú îùä); (3) äãú äôøåùéú-äøáðéú (ãú äúìîåã); (4) äãú äøôåøîéú äîåãøðéú ìâååðéä. ëîå ëï áëì àçú îãúåú àìä äúçåììå ùéðåééí îñãø îùðé. ìîùì, äùéðåééí áãú äî÷øà ìôðé åàçøé éàùéäå, ìôðé åàçøé òæøà; àå äùåðé áéï äôøåùéí äøàùåðéí ìáéï äãú äøáðéú äáùìä. ðåñó òì ëê äú÷ééîå æøîéí éäåãééí ôåñè-î÷øàééí - öãå÷éí, àéñééí, îúééååðéí, ðåöøéí-éäåãéí, åáäîùê éäåãéí âðåñèééí, ÷øàéí, ùáúàéí åòåã - àùø äúçøå áéäãåú äôøåùéú-øáðéú, åìàçø ëéùìåðí ëîòè ðîç÷å îï äúåãòä ääéñèåøéú åîï äñôøåú äðåøîèéáéú. åàí øåàéí áéäãåú ìàåí àúðé (âðåÊñ, àå æøò àáøäí), äøé éù ìäëéø áëê ùîøëéáé äâðåñ äæä äéå äèøåâðééí ëáø áéîé ÷ãí (òáøéí, éäåãàéí, éùøàìéí, ùåîøåðéí [=ðùàøé îîìëú éùøàì + "ëåúéí" ùéåáàå îáçåõ], òîåðéí, àãåîéí, àéúåøàéí [âøéí îï äâìéì åãøåí äìáðåï] åâøéí àçøéí îøçáé äàéîôøéä äøåîéú. äèøåâðéåú æå âãìä åäúøçáä îàåã áùðåú äúôåöä äàøåëåú, ëôé ùçåùôú âí äôéæéåðåîéä øáú äâååðéí ùì éäåãéí. àôéìå ùîå ùì äòí ìà äéä àçéã - "òáøéí", "áðé éùøàì", å"éäåãéí" áùðé îåáðéí: áðé àøõ éäåãä åáðé äãú äéäåãéú. åàùø ìäéáè äøåàä áéäãåú úøáåú àå öéååéìéæöéä, âí äåà àéðå îàôùø ìãçå÷ àú âéååðä äâãåì ìúåê âøòéï îäåúé ÷áåò. ðåñó òì ëê äú÷ééí àöì äéäåãéí úäìéê çåæø åðùðä ùì äãøä ôðéîéú, ùäúéø ø÷ ìâåøí äðåøîèéáé äîðöç ìùøåã.
áãøê æå äìê åðáðä ñåáéé÷è éäåãé äéñèåøé ìà àçéã åìà æää òí òöîå, ùäéä ðåùà ääîùëéåú äéäåãéú. ìéäåãéí àëï éù åäéúä äîùëéåú îøùéîä, àáì äîùëéåú àéï ôéøåùä ãåå÷à øöéôåú - ùì úåëï, ùì ùìéçåú, àå ùì îäåú àçú åéçéãä äçáåéä áëì äâéìåééí. áîáè çéìåðé, ääéñèåøéä øå÷îú æäåéåú-ðîùëåú áàîöòåú úåìãåúéäï, ëìåîø áãéòáã. àìä äï æäåéåú ëòéï ñéôåøéåú, äðáðåú îúåê äúåãòä äàðåùéú åäøöåï äàðåùé, àùø îàùøåú åîæäåú àú òöîï ëäîùê ùì äòáø âí ëùäï îçåììåú áå ùéðåé; åä"îäåú" äéà úåöàú äúäìéê äæä, åìà ðúåï øàùéúé. äîäåú îú÷áìú îúåê äñéôåø ëåìå, åæä îâéò ø÷ òã ìäååä, åáëê àéðå âîåø àìà ôúåç ìäîùê ùåðä äàôùøé áòúéã. ìëï äîäåú (áîéãä ùáåçøéí ìäùúîù áîåùâ æä) äéà ôìåøìéú àå ãéàì÷èéú, åìà æää áôùèåú åáîéùøéï òí òöîä.
îäåú ôìåøìéú æå ðùòðú òì îöò ùì è÷ñèéí, æéëøåðåú, áéèåééí, îðäâéí åëå', àùø îàôùø àú ääîùëéåú åîâùø áéï ú÷åôåú åîöáéí. âåøí æä äåà îø÷í àîôéøé ùðåöø òì éãé äúäìéê, åìà îäåú âøòéðéú ä÷ééîú áéñåãå î÷ãîú äéîéí. òì âáé äîø÷í äúåëðé äæä ôåòìéí äøöåï åäãçó ùì éäåãéí áãåøåú ùåðéí; äí îùúîùéí áå ëçåîø, æåðçéí çì÷éí ùìå, îàîöéí àå îùðéí çì÷éí àçøéí áúäìéê ùì ôéøåù îçãù - àå, ìäôê, îðñéí ìñâåø åàó ìä÷ôéà àåúå òì éãé îúï äéìä ùì îäåú ðöçéú åùì îñåøú àáåú áìúé îùúðä.

éäãåú äî÷øà îåì äéäãåú äøáðéú. ãåîä ëé äãçó ùì éäåãéí ìäîùëéåú, åäàéùåø äøöåðé äçåæø ùì äîùëéåú æå áîöáé îùáø åîòáø, äí äñéáä äòé÷øéú ìëê ùðåöøå äðçåú îèôéæéåú áãáø îäåú âøòéðéú éäåãéú çáåéä åáìúé îùúðä. ãåå÷à ëùàúä îùðä åàôéìå äåôê àú îñåøú àáåúéê, àúä ðåèä ìèòåï ùàéðê àìà îîùéê àåúä - ëãé ìùîø ìà ø÷ àú ä÷áåöä, äòí åëå', àìà, áééçåã, àú î÷åø äñîëåú äðåøîèéáé ùìä.
ãåâîä ìëê äéà äéäãåú äôøåùéú åäøáðéú, ùçåììä îäôëä áãú îùä äî÷øàéú, àê èòðä ùäéà òåùä æàú áùîä åîëåç ñîëåúä. ìîòùä, äðéâåãéí áéï äãú äî÷øàéú ìøáðéú äéå òöåîéí, òã ùðéúï ìøàåú áäï ùúé ãúåú éäåãéåú ùåðåú. (øàééä îúåðä éåúø ùì äôòø îåöâú áòøê äúäååúä ùì äéäãåú äøáðéú.) îëì î÷åí, áøåø ëé áãú îùä äî÷øàéú ìà äéå çééí àçøé äîååú; äú÷ééí áä ø÷ äòåìí äæä, ùäàì òöîå ùëï áå, åáå áìáã ðéúðå äùëø åäòåðù; åàéìå äãú äôøåùéú-äøáðéú äçãéøä àú äàîåðä äéååðéú åäîöøéú áçééí ùìàçø äîååú, åäòúé÷ä àú òé÷ø äùëø åäòåðù ìòåìí äáà. áæä äéúä ùåúôä ìðöøåú, ùâí äéà äúçéìä ëæøí ôðéí-éäåãé. ëîå ëï äãú äøáðéú äòîéãä áîøëæ çéé äãú àú äìéîåã åäúôéìä åìà àú ä÷åøáðåú, åäçìéôä àú áéú äî÷ãù äàçã ááúé ëðñú åáúé îãøù î÷åîééí. âí àåôé äøìéâéåæéåú äéäåãéú òáø îäôëä: îøçá ä÷ãåùä äúôùè îòëùéå òì ëì ùèçé äçééí åäéåîéåí, åìà äåâáì òåã ìúçåí äîéåçã ùì äôåìçï. âí îðäéâé äãú äåçìôå: ìà òåã ëåäðéí áðé àäøï åðáéàéí ù÷éáìå äùøàä àìåäéú éùéøä, àìà çëîéí åìîãðéí, éåöøéí åá÷éàéí áúåøä ùáòì ôä, ùçùéáåúä òìúä òí äæîï òì æå ùì äúåøä äî÷åøéú. åàåìé îòì ìëåì, äñîëåú ä÷åáòú - äñîëåú ìôøù àú ãáø äàì - äåòáøä ìáúé ãéï ùì äçëîéí òöîí, òã ùâí äàì òöîå äéä çééá ì÷áì àú ôñé÷úí ("àéï îùâéçéï ááú ÷åì", "ìà áùîéí äéà").
áøåø ùðèéìú-ñîëåú îøçé÷ú ìëú ëì ëê, ùéù áä ÷øò ëä øãé÷ìé òí äòáø, äéúä æ÷å÷ä ììâéèéîöéä; åæå äéúä éëåìä ìäéðúï ø÷ áîåðçé äîñåøú ùàåúä éöàå ìùðåú. îëàï ðåöø öåøê ìééçñ îäåú àçãåúéú ìãú äéäåãéú åì"éäãåú" áëìì, åðåìãå äàâãåú ùìôéäï äúåøä ùáòì ôä ÷ãîä ìáøéàú äòåìí, àå ùäéà öôåðä áúåê äúåøä ùðéúðä ìîùä åòúé÷ä ëîåä.
áîéìéí àçøåú: äéäãåú äøáðéú, ùðéöçä àú îúçøéä åúôñä ñîëåú òì äúåøä ùáëúá, äéúä çééáú ìäöéâ àú çãùðåúä ìà ëùìéìä àìà ëäîùê åëôéúåç ôðéîé ùì úåøú îùä - ìà ôçåú îëôé ùäðöøåú äøàùåðä, æå ùì éùåò åúìîéãéå, äéúä çééáú ìäöäéø ùâí äéà îéîåù ùì úåøú îùä, ùàåúä áàä ìùìåì - åìäîùéê áãøê àçøú. áùðé äî÷øéí ðáðä æéëøåï äîùëé çãù îúåê äöåøê ìúú ìâéèéîöéä ìîäôëä.

òí åãú áæéëøåï åáäéñèåøéä äéäåãéú. ùàìú éñåã ä÷ùåøä ìëàï äéà - áðéñåç áï æîððå - ùàìú äéçñ áéï äòí äéäåãé ìãúå. ìôé àîåðä ðôåöä, ùøáéí î÷áìéí ëãåÊâîä øàùåðéú ììà òøòåø, äéäåãéí îúééçãéí îùàø äòîéí áëê ùàöìí äòí åäãú äéå îàæ åîòåìí ãáø àçã, åäñéîáéåæä äæå äéà îäåúéú ìòöí ÷éåîí. òìéðå ìùàåì àí éù ìñáøä æå áñéñ îñôé÷ ìà ø÷ áîöéàåú ääéñèåøéú, àìà âí áøëéáé äæéëøåï äàéîððèé ùì äéäåãéí òöîí.
îé ù÷åøà àú äúð"ê áìé ìäðéç îøàù àçãåú ñéîáéåèéú ùì äãú åäòí, øåàä ùäëúåáéí îëçéùéí àåúä. ìà ëê äòí äéäåãé æåëø àú òöîå áñôøå äòé÷øé. äæéëøåï äéäåãé îãáø òì îàåú ùðéí, àåìé éåúø îàìó, ùáäï ñéøá äòí ì÷áì àú ãúå åäùðééí ôòìå ëâåøîéí ðôøãéí. ãåø àçø ãåø, îìê àçø îìê, òùå äòáøéí "àú äøò áòéðé éäåä". äí òáãå àú äáòì åäàùøä, àå ä÷èéøå ááîåú ìàìéìé ëðòï åìàìåäé éùøàì ëàçã. øåá îìëé éùøàì åéäåãä äéå ùåúôéí ìôåìçï äàìéìé, ìà ø÷ ùìéè òøéõ ëàçàá, àìà àôéìå ùìîä äçëí, áåðä äî÷ãù. (àé àôùø ìôèåø àú îòùé ùìîä ë"ñèééä", ëé îåùâ æä îðéç ùãú éäåä äîåðåúéàéñèéú åäàðèé-àìéìéú ëáø äú÷áìä áàåôï îëøéò áòí åáîðäéâåú, åæä îðåâã ìúéàåøé äî÷øà òöîå.) òã éîé éàùéäå - îàåú øáåú àçøé æîðå ùì îùä - ðéäìä ãú éäåä îàá÷ àéúðéí ëãé ìäú÷áì, åéãòä ðñéâåú éåúø îäöìçåú. éàùéäå, îâáåä, äòðé÷ ìãú éäåä òãðä æîðéú; àê àçøé îåúå ùåá ðèùåä çì÷éú îîùéëéå, ñéîï ìøôåøîä ãúéú ùìà ð÷ìèä äéèá áòí.
ãú îùä ðòùúä ãåîéððèéú áòí ø÷ áú÷åôä äôøñéú (îï äîàä ä-6 òã ìîàä ä-2 ìôðé äñôéøä). äîðåó äòé÷øé ìäöìçúä áà ëðøàä îîðäéâåú äâåìéí áááì, ùäçæé÷ä áùìèåï äôåìéèé áéäåãä áàîöòåú òæøà åðçîéä åáñéåò îøåú äùìèåï äôøñé. òæøà áé÷ù ìæäåú àú âáåìåú äãú åäàúðåñ, åìëï ñéì÷ îï äãú äðåøîèéáéú ìà ø÷ àú áðé äðÅëÈø ùðñôçå ìä, àìà àó ùáèéí äùééëéí îáçéðä àúðéú ìòîîé äòáøéí, ëâåï äùåîøåðéí - ùøåáí äéå áìé ñô÷ áðé îîìëú éùøàì ùðùàøå áàøõ - ø÷ áâìì ääáãì äãúé-ôåìçðé ùäéä áéðéäí.
àáì âí òæøà åðçîéä, àó ùäáéàå ì"èéäåø" åìäãøä ùì çì÷éí áòí ääéñèåøé, äöìéçå ø÷ áàåôï çì÷é. áú÷åôä äéååðéú-øåîéú äúôìâä äãú äéäåãéú áéï âøñàåú øáåú åîúçøåú - öãå÷éú, ôøåùéú, äìðéñèéú, àéñééú åðåöøéú, òã ùìà ðéúï ìãáø òì ãú çã-îùîòéú àçú, åÌåãàé ìà ëæå äòåîãú áñéîáéåæä òí äòí, àìà òì ôìåøìéæí åúçøåú ôðéîéú. äòãåú ääéñèåøéú äçéöåðéú ùìàçø çúéîú äúð"ê - ëåìì äòãåú äîåùú÷ú, äîáöáöú îï äñôøéí äçéöåðééí, îîøöôåú ùì áðééðéí åáúé ëðñú äìðéñèééí, åîùåìé äúìîåã òöîå - îñôøú ñéôåø îåøëá, ùì òí ù÷éáì àú éñåãåú ãú îùä, àê äåìê îòáø ìä áãøëéí ùåðåú äðàá÷åú áéðéäï, åáòöí àéï ìå ãú ãåîéððèéú àçú, àìà ëîä âìâåìéí ùì ãúå äî÷øàéú - ùàåúä ìà ÷éáì îòåìí áùìîåú - îúçøéí æä áæä áúåê àåúå äâåó äàúðé åääéñèåøé.
éúø òì ëï, âí äâÆðåÊñ, äâåó äàúðé-äùáèé, äåøçá áú÷åôä äøåîéú áàîöòåú âéåøéí: ùì äàãåîéí áãøåí, ùì äàéúåøàéí åòîîéí àçøéí áôðéí äàøõ, åùì áðé òîéí àçøéí áàéé éååï åáàéèìéä. ãáø æä éöø ìøàùåðä àú äîåùâ ùì "éäåãé" áîåáï äãúé, äðáãì îï äîåùâ äàúðé åäàæøçé ùì "éäåãàé" (áï àøõ éäåãä). âí áãøê æå ðåöøä ùðéåú áéï äòí äàúðé åäãú. åàåìí äùðéåú áéï äãú åäàúðåñ äéúä îåëøú æîï øá ìôðé ëï. äðáéà éùòéäå äùðé îãáø òì "áðé äðëø äðìååéí òì éäåä... åîçæé÷éí ááøéúé" (éùòéä ðå, å). äðáéà î÷áì àåúí ááøëä ìçé÷ äãú áìé ìçãåì ìøàåú áäí áðé ðëø, åáëê äåà îáçéï áéï äòí äàúðé åáéï äãú. äðáéà äçùåá äæä, éùòéäå äùðé, îúðâã àôåà ìòîãú òæøà, éåöø àéãéàì äñéîáéåæä, ùñéì÷ îï äãú åîï äòí àú áðé äðëø äàúðééí åàôéìå áðé éùøàì "ñåèéí".
ú÷åôú äáéú äùðé äñúééîä áôìåøìéæí çñø äëøòä. ãøéùú òæøà ìäåîåâðéæöéä ùì äòí åäãú îúåê æéäåéí ääããé ìà ðòùúä îöéàåú ùìèú ìôðé çåøáï äáéú. òí æàú, áëì âåÊðé äôìåøìéæí äéäåãé ðéëø äãçó ìùîåø, ìòúéí á÷ðàåú, òì ééçåãí äàðèé-àìéìé ùì äéäåãéí, åòì ðàîðåú ìîòîã äðáçø äðåáò îîðå. îáçéðä æå äéå ëåìí îàåçãéí òì éãé äéñåãåú äáñéñééí ùì úåøú îùä. ëîå ëï, äîèøä ùñéîï òæøà ìà ðùëçä, åäúçéìä ìäúîîù áú÷åôä ùìàçø çåøáï äîãéðä äéäåãéú - ëàùø äãú òöîä äùúðúä.
áòøê áæîï ùáå ðéöçä äðöøåú áòåìí äøåîé - åìñáøú àçãéí ø÷ àçøéå- äâéòå úìîéãé äôøåùéí ìëìì ãåîéððèéåú áòåìí äéäåãé (àó ùääìðéæí äéäåãé äåñéó ìäú÷ééí áöÄãí æîï øá). ðéöçåï úìîéãé äôøåùéí áñåó äú÷åôä äøåîéú òéöá ìîòùä ãú éäåãéú çãùä - äãú äøáðéú, ùäúâáùä áúðàéí ùì äòãø òöîàåú. îñáéáä ÷îä úøáåú çééí ùìîä, äðùòðú òì äúìîåã åñîëåú äøáðéí, åäéà ù÷áòä îòúä àú ãîåú äçééí åàú äúøáåú äéäåãéú ìîùê òéãï àøåê, òã ìøàùéú äòú äçãùä. áéäãåú äøáðéú äùúðä îù÷ìå ùì îøëéá äãú: îîàôééï ùì äòí (ùðéúï ììáåù àå ìôùåè), äåà ðäôê ìâåøí äîëåðï ùì äòí, äúðàé ìòöí æäåúå. ëãáøé áøåê ùôéðåæä, äãú ðòùúä îòéï îåìãú ðééãú, ùäéäåãéí ìå÷çéí àåúä ìëì î÷åí, åîé ùôøù îï äãú àéáã àú "àæøçåúå" áòí äéäåãé.
ãåîä ùàçã äâåøîéí äçùåáéí ìäúôúçåú æå, ùàåìé ìà äåëø ãéå, äéä äîàá÷ äøáðé ðâã äðöøåú äôàåìéðéú. ôàåìåñ, éäåãé çðéê äôøåùéí, ìéîã ùãú éùøàì äàîéúéú (ãäééðå, äðöøåú) ôúåçä ìëì äòîéí åàéðä îåâáìú ìáðé äâðåÊñ äéäåãé. îëàï äúôúçä úéàåìåâéä ðåöøéú, ùìôéä ëì îé ùðëðñ ìáøéú äëðñééä äðåöøéú ðòùä áëê áï ìòí äðáçø, éùøàì äàîéúé. äîðäéâåú äéäåãéú øàúä áëê ñëðú çéãìåï, åòîãä áúå÷ó òì ëê ùáçéøú àìåäéí ðéúðä ìòí äéäåãé äàúðé ìáãå. áãøê æå äîàá÷ áðöøåú äòåìä åàåáãï äòöîàåú äîãéðéú ùì äéäåãéí äéã÷å àú ä÷ùø áéï äòí ìãúå äçãùä, äîáåññú òì äúìîåã åñîëåú çëîé äúåøä. áàåôï àéøåðé, äøáðéí ÷éáìå àú àåôï äçùéáä ùì îúðâãí äâãåì: ëîå ôàåìåñ, âí äí èòðå ùäãú, åäéà áìáã, îëåððú àú äòí äàåúðèé.
éù ìäòéø ùäîéæåâ áéï äòí åäãú, ä÷ééí áéäãåú äøáðéú, ìà äéä úøåîä çãùðéú ùì äéäåãéí ìîåøôåìåâéä ùì äãú. áéîé ÷ãí äéå ìîøáéú äòîéí àìéí ìàåîééí åôåìçï ãúé îéåçã. æä äéä àæ îöá øååç åìà î÷øä çøéâ äîéåçã ìòáøéí. äçéãåù áú÷åôä äéååðéú-øåîéú äéä äøòéåï ùì ãú òì-àúðéú, äîðåú÷ú îòí îñåéí. áëê ãâìå ìà ø÷ ôâàðéí-äìðéñèééí, àìà áòé÷ø äðåöøéí úìîéãé ôàåìåñ, åëï àåúí éäåãéí ùòñ÷å áâéåø øá-îîãéí ìãú îùä. éåöà ùéäåãéí îùðé äîéðéí, ðåöøéí åîñåøúééí, áðéñéåðí ìäøçéá ìòîéí àçøéí àú îä ùøàå áå ãú éùøàì äàîéúéú, ôòìå ìùáéøú äîöá ä÷ìàñé ùáå ëì òí òáã ìàìåäéå.
áñåôå ùì ãáø, áâìì ðéöçåï äðöøåú åìàçøéä äàéñìàí, äùúìè ò÷øåï äãú äòì-ìàåîéú òì äúåãòä åäîòùä áîòøá. àê äãú äøáðéú ãçúä àåúå, åäåñéôä ì÷ééí, áäçøôú éúø, úáðéú ùì äòåìí ä÷ãåí áúåê òåìí çãù - òåìîí ùì éîé äáéðééí.
äæé÷ä ääãå÷ä ùáéï äòí åãúå äåñéôä ìäòîé÷ áéîé äáéðééí äîå÷ãîéí, áééçåã áàøöåú äúøáåú äàéñìàîéú, ùáä ðåèä äãú ìäâãéø àú ä÷äéìééä äôåìéèéú (ìäáãéì îï äòí äàúðé), åáäï âøå øåá äéäåãéí. äéà äåñéôä ìäú÷ééí, ìà áìé æòæåòéí, áîùê ú÷åôä àøåëä îàåã ùðéúï ìäâãéøä éîé äáéðééí äéäåãééí - áòøê, îâéáåù äúìîåã òã äîäôëä äöøôúéú - ëùäéà ðùòðú òì ñãø äçééí áòåìí äáéðééîé äëììé. ñãø æä ééçã ìéäåãéí àåèåðåîéä ÷äéìúéú ìôé çå÷é ãúí, åëê äúðä àú ùééëåúí ä÷áåöúéú äîåëøú á÷éåí îöååú ääìëä. ÷éåîä ùì àåèåðåîéä éäåãéú áñáéáä æøä, îåñìîéú åðåöøéú, àéìõ àú äéäåãéí ìäúîåãã òí äöåøê ìùøåã, ôéæéú åæäåúéú, áúðàéí ÷ùéí åîùúðéí ùì çñåú òåéðú åììà ùååéåï æëåéåú; åéçã òí æä, äúðä àú äéùøãåúí á÷éåí äçôéôä áéï âáåì ä÷áåöä åäçå÷ äãúé, åáéúø ôùèåú, áéï äòí åäãú. ñã÷éí ùðåöøå ôä åùí îàôùøéí ìäöéõ åìøàåú, ùáòåî÷ äãáøéí ìà äéä âåøí àçã, àìà ùðééí. ëæå äéúä úåôòú ä÷øàéí, åàçøéäí äàðåñéí, åáùåìééí äùåîøåðéí. àáì äçôéôä áéï äãú åäòí ôñ÷ä ø÷ áøàùéú äîàä ä-19, òí äçéìåï, äàîðñéôöéä åäàðèéùîéåú äîåãøðéú áîòøá, ëàùø äéäåãéí äú÷áìå ëàæøçéí ùååé æëåéåú áàøöåúéäí, áúðàé ùéååúøå òì ùééëåúí ìòí éäåãé åéøàå áòöîí àæøçéí áðé ãú éäåãéú áìáã, åòí áéèåì äîñâøú äîùôèéú äîçééáú ùì ä÷äéìä. áëê ðéúï ìøàåú àú ñéåîí ùì éîé äáéðééí äéäåãééí. îàæ åòã äéåí çæøä åðôøöä äçôéôä ùáéï äòí åäãú, òí äåôòú äúåôòåú øáåú-äúôåöä ùì éäåãéí ìà ãúééí - àå ìà àåøúåãå÷ñééí - ù÷éáìå ìâéèéîöéä çáøúéú åìàåîéú ðøçáú. éçã òí ëê âøí úäìéê äçéìåï ìéäåãéí øáéí ìöàú îï äãú áúåê ùäí îîùéëéí ìäéçùá ìéäåãéí áòéðé àçøéí åáòéðéäí ùìäí òöîí (ø' òøê îàôééðéí ùì äæîï äéäåãé äçãù áîãåø æä).
áúîöéú àôùø àôåà ìåîø ëé áú÷åôä àøåëä îàåã - áòøê áéï ðéöçåï äôøåùéí åéöéøú éäãåú äúìîåã ìáéï øàùéú äàîðñéôöéä áàéøåôä - àëï äú÷ééîä çôéôä äãå÷ä (ùàéðä áäëøç æäåú) áéï äòí äéäåãé åãúå. àáì äéà ìà äú÷ééîä áëì äæîðéí äëìåìéí áæéëøåï äéäåãé - ìà áòéãï äøàùåï ì÷éåí äòí, ùäéä äòéãï äàøåê åäôìåøìéñèé áéåúø, åìà áòéãï äîåãøðé. ìëï, ìîøåú àåøëä äéçñé, øàåé ìøàåú áä îöá äéñèåøé, åìà îäåú áìúé îùúðä.
ðòáåø ìòåã ëîä ãéîåééí ùâåøéí, äîæîéðéí øòðåï áé÷åøúé:

äú÷åôä äéååðéú-øåîéú - "ëéúåú" àå æøîéí îúçøéí? áò÷áåú éåñôåñ ôìàååéåñ åî÷åøåú éäåãééí àçøéí, î÷åáì ìäâãéø àú äöãå÷éí, äôøåùéí, äàéñééí "ëéúåú" ùôòìå áéäãåú äáéú äùðé. äîåðç "ëéúåú" îöééï áãøê ëìì ÷áåöåú ìååééï îùðéåú, ä÷ééîåú áöÄãä ùì ãú ãåîéððèéú àå äçåøâåú îîðä. îëàï ðåöø äøåùí ùâí ìéäåãéí äéúä áàåúä ú÷åôä ãú ðåøîèéáéú îâåáùú. åàåìí îøáéú äñéîðéí äàçøéí øåîæéí ìäôê: àìä ìà äéå ëéúåú, àìà æøîéí îúçøéí ùðàá÷å áéðéäí òì öáéåðä äáñéñé ùì äãú äéäåãéú, òì î÷åøåú ñîëåúä åòì àåôé äãúéåú äîâåìîú áä. æøîéí àìä âí ìà äöèîöîå ìùìåù ä"ëéúåú" ùîæëéø éåñó. àí ðøçéá îòè àú îñâøú äú÷åôä, ðöèøê ìäåñéó ìäí àú ääìðéæí åàú äðöøåú, ëôìâéí ôðéí-éäåãééí ùãøùå ìòöá îçãù àú ãú îùä ääéñèåøéú áëéååðí ùìäí. äúîåðä äîú÷áìú àéðä ùì ãú ðåøîèéáéú îøëæéú òí âååðéí áùåìééí, àìà ùì îàá÷ àéúðéí òì òöí ãîåúä ùì ãú äéäåãéí, ääåìëú åðåöøú îçãù áîàåú äøàùåðåú ìñôéøä áëéååðéí îúçøéí (ø' òøê äæøîéí åäîçìå÷åú áú÷åôú äáéú äùðé).

"îúééååðéí". àéï ëîòè îåùâ ùìéìé åîâåðä éåúø áîéìåï äéäåãé äùâøúé. àáì æä ùéîåù èòåï àéãéàåìåâéä ôåìîåñéú ùì äéîéí ääí åäæîï äæä. ìîòùä, îãåáø áúøáåú éäåãéú òùéøä åîôåàøú, úøáåú äéäåãéí-ääìðéñèééí, ùðéñå ì÷ééí åìôúç àú ãú îùä îúåê æé÷ä ìúøáåú äòîéí ("äàåðéáøñìéú") ùì ú÷åôúí, áúçåîé äîãò, äàîðåú, äôåìéèé÷ä åäîðäâéí - òí ëì äîúçéí äëøåëéí áëê (ùìà ëåìí ðéúðéí ìôúøåï, àê ðéúï ìçéåú àéúí). äúøáåú äéäåãéú ääìðéñèéú äú÷ééîä ÷øåá ìùáò îàåú ùðä áîöøéí, áàøõ-éùøàì, áñåøéä, áøåîà åáàéé äéí äúéëåï. áú÷åôú ôøéçúä äéà äúáèàä áñôøé çåëîä åãú, áôøùðåú àìâåøéú ùì äî÷øà, áàøâåï îãéðé äìðéñèé (äùàåì îï ä"ôåìéñ" äéååðéú), áôéìåñåôéä éååðéú åøåîéú, áúøáåú äâåó, åáúøáåú çåîøéú òùéøä, ëåìì àîðåú öéåøéí åîåæàé÷åú ááúé ëðñú. ëì àìä çééáå øôåøîä áòîãåú éäåãéåú îñåøúéåú, ëôé ùâí òîãåú äôøåùéí, äðåöøéí, äàéñééí åàçøéí çééáå øôåøîä; åîáçéðä æå äéä ääìðéæí äéäåãé àçã äôìâéí ùðàá÷å òì öáéåï äçééí äéäåãééí áàøõ-éùøàì åáúôåöåú. ääìðéæí äéäåãé äúðâã ìîâîåú ääúáãìåú åä"èåäø" ðåñç òæøà, åãâì áöéøåôé äùôòåú åáçéúåëé úøáåú; àáì ìà äéúä ìå ãå÷èøéðä ãúéú îâåáùú ëîå ìæøîéí äàçøéí. ìëï äéä ôúåç éåúø ëìôé ùàø äæøîéí, åäùôòúå ðéëøú áëåìí (ø' òøê äéäãåú ääìðéñèéú áàåø àçø). àôéìå äôøåùéí, äðçùáéí ìéøéáéå äòé÷øééí, ùàáå îîðå äùøàä, åäðéâåã áéðéäí àôåà àéðå ôùåè åîåáï îàìéå.
äñðäãøéï, äâåó äéäåãé äòìéåï åäîåáä÷, äéà îåñã áòì ùí éååðé åî÷åøåú éååðééí. øáé éäåãä äðùéà, äøá äðòøõ ùòøê àú äîùðä - äîùîùú áñéñ ìúìîåã - äúâåøø áòéø öéôåøé, áéøú äâìéì äéäåãéú, ùàåøâðä ëôåìéñ éååðé, åáä áðééðé öéáåø åáéú ëðñú îòåèøéí áöéåøé ôñéôñ, ëåìì âìâì äîæìåú áòáøéú, åàéøåòéí îï äúð"ê ëîå ò÷ãú éöç÷ åáùåøú äîìàëéí ìùøä òì ìéãú äðñ äöôåéä ìä. ùúé îàåú ìôðé ëï ëúá ôéìåï äéäåãé áàìëñðãøéä îãøùéí ôéìåñåôééí òì äúð"ê, åâéìä áòåî÷å àú çåëîú éååï, ä"ìåâåñ" äàåðéáøñìé. ôéìåï çé áæîðå ùì éùåò îðöøú, àê äí ìà ùîòå æä òì æä, åëì àçã îäí äöéò éäãåú çãùä àçøú. ôéìåï âí ìà éãò äøáä òì òáåãú äôøåùéí. äåà òñ÷ ëîåäí áîãøù òì äúåøä, àáì îãøùéå äéå ôéìåñåôééí, ãáø ùäøçé÷ àåúå îï äúøáåú äôøåùéú åëðøàä âøí ìäúòìîåú îîðå áîñåøú äøáðéú äîðöçú (ëúáé ôéìåï ðùîøå ø÷ äåãåú ìðåöøéí, ëéååï ùàåâåñèéðåñ øàä áå àú àáé äúéàåìåâéä - äòéåï äùëìé áéñåãåú äãú). îöã àçø, ôéìåï âí ìà äéä äìðéñè öãå÷é. ääìðéæí äöãå÷é äéä îáåññ òì ëäåðä ôåìéèéú äîùøúú áî÷ãù; åàéìå ôéìåï ôòì áñáéáä éäåãéú òí úåøä ùáëúá ììà î÷ãù. æå ãåâîä ìùúé öåøåú ùåðåú ùì äìðéæí éäåãé.
áîùê äùðéí äéå öåøåú åãøâåú ùåðåú ùì äìðéæöéä. áãøê ëìì, ääìðéæí äéäåãé ìà ùáø àú âáåìåú äæäåú äéäåãéú ùì àæ - ùäéúä ðæéìä ìîãé - àìà áî÷øéí ÷éöåðééí, ùñéôåø äîëáéí (çðåëä) äåà äéãåò áäí, åáâììä éöà äáéèåé "äúééååðåú" ìâðàé ñåçó åìà äåâï. äéåí øáéí îùúîùéí áîåðç äúééååðåú ëùí ðøãó ìáâéãä, àáì îøáéú äîúééååðéí äéå ôèøéåèéí éäåãééí ùðàá÷å ðâã éøéáéí éååðééí åàçøéí. äîìê äçùîåðàé ääìðéñèé (ä"îúééååï") àìëñðãø éðàé ðìçí ìäøçáú âáåìåú éäåãä åìäëôôú òîéí ùëðéí, åäôéìåñåó ä"îúééååï" ôéìåï äâï òì áðé òãúå áòè ñåôøéí åëùìéç ãéôìåîèé ìøåîà. ñéôåø äçðåëä ìà äéä ø÷ îøã áîìê àðèéåëåñ äøáéòé; æå äéúä îìçîú àæøçéí áéï ôìâéí éäåãééí ùëåìí äúééååðå áöåøä æå àå àçøú, áàåúä äòú àå áäîùëä. ëàùø îðìàåñ, àåæåøôèåø ù÷ðä àú úô÷éã äëåäï äâãåì áëñó îï äîìê äñåøé-éååðé àðèéåëåñ äøáéòé, ùéúó ôòåìä òí àðèéåëåñ (åàåìé âí ùéãì àåúå) ìôâåò áéñåãåú äôåìçï áî÷ãù, äåà ÷éååä ìäøåñ áëê àú îòîã äëäåðä äìâéèéîéú, ùàú î÷åîä âæì. îåì îðìàåñ òîãä àöåìú äëåäðéí äîñåøúéú, ðåùàú äìâéèéîéåú ùì áéú àäøï, ùðèúä ìæøí ääìðéñèé äîúåï; åîåì ùðéäí äúîåããä îùôçú ëåäðéí æåèøéí îáéú çùîåðàé, ùèéäøå àú äî÷ãù áëåç äðù÷ åúôñå àú äùìèåï ìòöîí. ìëàåøä, äçùîåðàéí áàå ìäâï òì àéãéàì äèåäø äîúáãì ùì òæøà, àê ìîòùä âí äí òáøå ìôòåì ëðöéâé äùìèåï äéååðé áñåøéä, åëøúå áøéú òí îòöîä ôâàðéú, øåîà. áñåôå ùì ãáø, äëåäðéí åäîìëéí äçùîåðàéí, öàöàé äîëáéí, ð÷øàå øåáí áùîåú éååðééí åä÷éîå ùåùìú àøéñèå÷øèéú çãùä, ùçæøä ìôúç àú ääìðéæí äîúåï ëúøáåú äòéìéú ùì áðé éäåãä.
ääìðéæí äéäåãé ìöåøåúéå äú÷ééí áàøõ åáúôåöåú ëùáò îàåú ùðä àå éåúø - áòøê, îú÷åôú éåøùé àìëñðãø äâãåì, ùëáù àú àøõ éäåãä, òã àçøé äú÷åôä äáéæàðèéú åçúéîú äúìîåã. äúøáåú äôìñèéú åäôåìéèéú ùì äéäåãéí ääìðéñèééí ðù÷ôú äéåí îáúé ëðñú ùðúâìå áâìéì, áòî÷ éæøòàì åáòî÷ áéú-ùàï, áèáøéä, áãåøä àéøåôåñ ùáòî÷ äôøú åáàéèìéä, åáäí àøëéè÷èåøä éååðéú, öéåøé ôñéôñ øåîé ùì àéøåòéí úð"ëééí, ñîìé äìéåñ (àì äùîù) äîéúåìåâé åâìâìé îæìåú, åìôòîéí àôéìå îéîøä úìîåãéú; åëï äéà ðéëøú áîáðä äôéæé-ôåìéèé ùì òøéí éäåãéåú àå îòåøáåú, ëâåï öéôåøé åáéú-ùàï, ùàåøâðå ëôåìéñ éååðé áâøñä î÷åîéú. ìàï ðòìîä äñôøåú äòùéøä ùååãàé äéúä ìéäåãéí ääìðéñèééí? ñáéø ìäðéç ùîøáéú äñôøéí ðâðæå àå àáãå áâìì éçñä äòåéï ùì äéäãåú äøáðéú äîðöçú. äîòè ùäâéò ìéãéðå ðùîø òì éãé äðåöøéí - ìîùì ëúáé ôéìåï, åñôøéí çéöåðééí ëîå çëîú ùìîä åî÷áéí ã, ùäéäåãéí äîàåçøéí æðçå åàó äçøéîå.
ääìðéæí äéäåãé äòúé÷ äöéâ àéãéàì ùì éäåãéåú îåøëáú, ùéù áä ùðéåú åîúç ôðéîé, áðéâåã ìàéãéàì ääñúâøåú åäèåäø äôùèðé ùì òæøà. áúåø ùëæä äåà éöø ãâí ùäéå ìå åøéàöéåú ìàåøê ääéñèåøéä äéäåãéú òã äéåí, ãâí ùàÄôùø ú÷åôåú ùì ôøéçä åùâùåâ úøáåúé áçéé äéäåãéí áú÷åôåú ùåðåú - îñôøã äîåñìîéú òã àéèìéä ùì äøðñàðñ, åîâøîðéä åîæøç àéøåôä ùì ú÷åôú ääùëìä òã ìîøëæé äçééí äéäåãééí äçãùéí áæîððå.

çåøáï áéú äî÷ãù åäéååöøåú äúôåöä. øâéìéí ìçùåá ùáò÷áåú çåøáï áéú äî÷ãù äùðé äìëå äéäåãéí ìâìåú, åùòùå æàú áëôééä, åëê ðåöøå äúôåöåú. àê ääðçåú äììå ðâåòåú áèòåú. çåøáï äáéú ñéîï àú çåøáï äîãéðä äéäåãéú äçöé-òöîàéú, àáì ìà äôñé÷ àú äééùåá äéäåãé áàøõ. àùø ìúôåöä, äøé (ø' òøê äúäååúä ùì äúôåöä äéäåãéú) äéäåãéí äçìå ìäâø ìçå"ì ãåøåú øáéí ìôðé çåøáï äî÷ãù. áòú äçåøáï ëáø çé çì÷ âãåì ùì äòí äéäåãé, åàåìé îøáéúå, áúôåöåú - áîöøéí, áñåøéä, áàñéä ä÷èðä, áàéé éååï, áàéèìéä åáùàø î÷åîåú áàâï äéí äúéëåï, åëîåáï áàøí ðäøééí, ùí ðåúø ÷éáåõ éäåãé çùåá îàæ âìåú ááì. äééùåá äéäåãé áàøõ-éùøàì ñôâ îëä ãîåâøôéú îéåçãú ìàçø îøã áø ëåëáà, åäéãìãì òåã éåúø áîàåú äáàåú, ëàùø îùôçåú åéçéãéí îéäåãä åîäâìéì äçìéèå ìäâø ìîøëæéí éäåãééí áøçáé äúôåöåú, ìøåá îøöåï åìà áëôééä. àôùø ìäðéç ù÷ùéé äçééí áàøõ, àåáãï äøéáåðåú, çåøáï äîøëæ äãúé áî÷ãù åøåãðåú äùìèåï äæø, úøîå ìëê ìà îòè. áîùê äæîï äéå âí âéøåùéí, àê, ëëìì, äéäåãéí ìà ðàðñå ìâìåú îàøöí, àìà øåáí äéâøå îîðä îúåê áçéøä.

äðöøåú ëæøí éäåãé àå ëàçø îåçìè? äðåöøéí ðúôñéí áæéëøåï äéäåãé ëàçø äîåçìè. ìà ÷ùä ìäáéï æàú ìàåø äðéñéåï ääéñèåøé ùì äùôìåú åâéøåùéí, åòåã éåúø îëê, ìàåø èòðú äðåöøéí ùäí "éùøàì äàîéúé". èòðä æå îðùìú àú äéäåãéí îæäåúí, åâåæìú ìà ø÷ àú áçéøúí, àìà âí àú ääéñèåøéä ùìäí åàú äôðúéàåï ùì ãîåéåúéäí äâãåìåú - äùåôèéí, äîìëéí åäðáéàéí, ùëåìí ðòùéí ìàáåú äðöøåú. äðöøåú äéà áëê éøéá úéàåìåâé ÷ùä ìéäãåú éåúø îï äàéñìàí (àó ùîáçéðä ôåìéèéú äîöá äúäôê áéîéðå), åãáø æä îåðò îéäåãéí åîðåöøéí ìøàåú àú äãáøéí áàåøí ääéñèåøé äî÷åøé.
ìîòùä, äðåöøéí äéå áøàùéúí çì÷ îï äòí äéäåãé åäãú äéäåãéú, ùàåúä áàå ìú÷ï áò÷áåú ðáéà àå îåøä øåçðé çãù ù÷í áéùøàì, åùîå éùåò îðöøú. àîðí áäîùê äðöøåú ðëùìä ëæøí éäåãé, åìáñåó ôøùä îï äòí äàúðé åä÷éîä àú "äòí äúéàåìåâé" áãîåú äëðñééä. àáì éùåò äéä éäåãé ìà ø÷ áîåöàå, àìà âí áúôéñúå äãúéú, åëàìä äéå úìîéãéå. äí äúîåããå áúåê äòåìí äéäåãé òì éöéøúä ùì ãú éäåãéú îçåãùú, ùúìê îòáø ìãú äî÷øàéú - ëôé ùòùå, áãøê àçøú, âí äôøåùéí åäøáðéí åçì÷ îäéäåãéí ääìðéñèééí. îáéï ääéñèåøéåðéí äéäåãééí òîã òì ëê áùòúå éåñó ÷ìåæðø, ùãáøéå ðãçå åðùëçå; àê ëéåí îúçæ÷ú ääëøä áëê (ø' òøê äúçìú äðöøåú ëäéñèåøéä éäåãéú áîãåø æä). àôéìå ôàåìåñ, ùàåì îúøñåñ, ðéñä áúçéìä ìùëðò àú àçéå äéäåãéí; åâí ëùôúç àú úåøú øáå ìëì äòîéí, éù èåòðéí ùôàåìåñ äåñéó ìøàåú áòöîå îîùéê ùì îñåøú éäåãéú åîòáéø áùåøä éäåãéú îúå÷ðú ìùàø äòåìí äøåîé-äìðé. (ø' òì ëê áòøê äð"ì òì òáåãúå ùì â'åï âééâ'ø).
øàééú äðöøåú ëàçø îåçìè âí îåðòú îéäåãéí øáéí ìäëéø áäùøàåú äâåîìéï ùäéå áéï äúøáåú äðåöøéú åäéäåãéú, ëåìì áòðééðé ôåìçï åîðäâ. îøáéí ìãáø òì äùôòú äéäãåú òì äðåöøéí, àáì äùôòú äðöøåú òì äéäåãéí, ùëì àãí áé÷åøúé éáéï îòöîå òã ëîä ÷éåîä ñáéø, åàó áìúé ðîðò, ðçùáä áîùê æîï øá ìëôéøä ùäñ îìäæëéøä. àôéìå çå÷øéí çéìåðééí äúééçñå àì äãú åàì ääéñèåøéä äéäåãéú ëàì îéï éùåú ñâåøä åðôøãú, ëáéëåì èäåøä åðéæåðä îòöîä. çåñø äñáéøåú ùéù áúôéñä æå îúçéì ìäúòøòø áãåø äàçøåï, áéï äéúø áîç÷øéäí ùì éùøàì éåáì åãðéàì áåéàøéï, åâí ìëê éù áéèåé áîãåø æä (ìîùì ø' òøê äîéòåè äéäåãé ëçì÷ ùì äçáøä äàéøåôéú áéîé äáéðééí).

éîé äáéðééí äéäåãééí. äîåùâ "éîé äáéðééí" ÷éáì îùîòåú ùìéìéú áñôøåú äðàåøåú äàéøåôéú åääùëìä äéäåãéú, åæå çãøä ìîèáòåú äìùåï äøååçåú. âí äîú÷ôä äçéìåðéú òì éäãåú äúìîåã äùúîùä ááéèåé "éîé äáéðééí" ëîòè ø÷ ìâðàé. åàåìí éîé äáéðééí äéäåãééí äéå ú÷åôä îâååðú åøá-öããéú, ùäøáä ñèøéàåèéôéí ä÷ùåøéí áä àéðí òåîãéí áôðé äáé÷åøú. ìîùì, æå ìà äéúä ú÷åôä ùì øãéôåú áìúé ôåñ÷åú; àãøáä, äéå áä ú÷åôåú àøåëåú ùì éöéáåú éçñéú åàó ùì ùâùåâ. äàéñìàí åäðöøåú ìà ðéñå ìäùîéã àú äéäåãéí; àãøáä, áøåá äî÷øéí äòðé÷å ìäí äâðä åçñåú, àîðí áúðàéí ùì àôìéä åäùôìú îòîãí, àáì îúåê îúï àåèåðåîéä, ùàÄôùøä ìéäåãéí ìùîåø òì ÷éåîí äôéæé åäæäåúé. ò÷á ëê äéúä ìéäåãéí ø÷îú çééí ùì éöéøä, îùôçä, ÷äéìä, ôøðñä, ôåìçï ãúé åçéé éåîéåí, îìååä áîåãòåú ìðçéúåú îöáí åìôâéòåúí. äãú äøáðéú-äúìîåãéú ìà äéúä áäëøç î÷åø ùì ðéååï, ëèòðúí äôùèðéú ùì îùëéìéí åøôåøîéí ùåðéí; äéà âí äåìéãä ìà îòè éöéøä î÷åøéú, âàåðåú àéðèì÷èåàìéú åçéãåùéí îòùééí äîåúàîéí ìöåøëé äçééí. âí àéï ìåîø ùäãú áäëøç çð÷ä àú äîãò, äùéøä åäôéìåñåôéä (ìîøåú çùãðåúä åàéáúä äîúîãú ëìôéäí) - åéäåãé ñôøã äîåñìîéú îùîùéí ìëê ãåâîä ðâãéú îôåàøú.
éù äèåòðéí ëé "ìà äéå éîé áéðééí éäåãééí", áäúëååðí ìëê ùìà äéúä ú÷åôú àåôì áúøáåú äéäåãéú ëôé ùäéúä, ìëàåøä, áàéøåôä. àáì âí äãéáåø òì "àôìú" éîé äáéðééí äàéøåôééí àéðå áé÷åøúé; åîöã ùðé, ðøàä ùëîåùâ úéàåøé (åìà îòøéê), äîåùâ ùì éîé äáéðééí äéäåãééí äåà ú÷ó åáòì îùîòåú: ðéúï ìäâãéø àåúå òì éãé äæéäåé äëîòè ùìí ùì ãú, àæøçåú åàúðéåú áúåê ä÷äéìä äéäåãéú, åòì éãé ùéìåáä ùì æå áñãø ä÷åøôåøèéáé ä÷ãí-îåãøðé.
áæéëøåï éîé äáéðééí äéäåãééí ùåìè äãéîåé äøååç ùì éäåãé ñôøã, ÷öú áâìì äæåäø äðìååä ìå, åâí îôðé ùéäåãéí àìä äåúéøå âåó îøùéí ùì îñîëéí åéöéøåú. àáì éù ìæëåø ùéäåãé ñôøã (àì-àðãìåñ) äéå ø÷ çì÷ îëìì äéäåãéí áàøöåú äàéñìàí; åâí áñôøã äúøáåú äéäåãéú äæåäøú äéúä ðçìúä ùì àìéèä îöåîöîú. ç÷ø äéäåãéí áàøöåú äàéñìàí ùîçåõ ìñôøã äåà ÷ùä åîñåáê éåúø, ëé äåà ðæ÷÷ ìöéøåôé ôàæì ùì î÷åøåú úìåùéí (ø' òøëéí çéé äéäåãéí áàøöåú äàéñìàí áú÷åôä äîòöáú åâðéæåú ÷äéø - äîîöà åäúåöàä). àê ÷åùé æä ìà öøéê ìäàôéì òì äòåáãä ùäîøçá äéäåãé äâãåì áéåúø áéîé äáéðééí äùúøò áòåìí äîåñìîé ùáéï ôøñ ìîøå÷å, åëìì áéï äéúø àú îöøéí åàú ááì, äîøëæ äéäåãé äøöåó åäååúé÷ îëåìí.
áàéøåôä äðåöøéú éùá àæ ø÷ îéòåè ÷èï ùì äòí äéäåãé. éäåãé àéøåôä ðäðå áçì÷ âãåì ùì äú÷åôä îäâðú äîìëéí åàôéìå îæëåéåú îñåéîåú, ùàîðí ìà ðéúðå ìäí á÷áéòåú àìà áëôéôåú ìâçîåú äùìéèéí (ø' òøê éäåãéí åðåöøéí áéîé äáéðééí). àáì áñåó äîàä ä-13 äçìä ñãøä ùì âéøåùé éäåãéí îàøöåú äîòøá ùäâéòä ìùéàä áâéøåù ñôøã (1492) åáäîøä îàåðñ ùì äéäåãéí áôåøèåâì (1497). ò÷á ëê áøàùéú äòú äçãùä ëîòè ìà äéå éäåãéí âìåééí áîòøá àéøåôä. äí çæøå àìéä ø÷ áîàåú ä-17-16.

äéñèåøéä ùì òî÷ äáëà? ðéñéåðåú äùîãä îúîéãéí? ääéñèåøéä äéäåãéú úåàøä ìà ôòí ëñéôåø ùì ñáì åééñåøéí ("òî÷ äáëà", ëùí äëøåðé÷ä ùì éåñó äëäï îï äîàä ä-16). àê, ìàîéúå ùì ãáø, äéúä æå áòé÷øä äéñèåøéä ðîùëú ùì çééí, éöéøä, ìéîåãéí, òáåãä, îñçø åîìàëä, ãéðîé÷ä çáøúéú, ôåìéèé÷ä ôðéîéú, ùîçä åöòø ùì äéåîéåí äàéùé åä÷áåöúé. ëì àìä äéå òèåôéí áîåãòåÌú ø÷ò ùì ôâéòåÌú äéäåãéí åùôì îòîãí, àáì âí ùì ääâðä äáñéñéú àùø, áðçéúåúí, äí æåëéí ìä îöã äùìèåðåú äâáåäéí. ääéñèåøéåï ñàìå áàøåï âéðä ìôðé æîï øá àú äöâú ääéñèåøéä äéäåãéú ë"äéñèåøéä ãåîòú", àê ãáøéå ð÷ìèå, àí áëìì, ø÷ á÷øá éåãòé ãáø, áòåã ä÷äì äøçá åîðäéâéå, äîåøéí åàðùé äôåìéèé÷ä, çåæøéí òì ä÷ìéùàä äî÷åáìú.
èáòé äãáø ùäñáì åäøãéôåú çøúå øùîéí òîå÷éí áëøåðé÷åú åáæéëøåï éåúø îàùø ø÷îú äçééí äùåèôú. åáëì æàú äøöéçåú åäôåâøåîéí äâãåìéí - ëâåï îñòé äöìá áîàä ä-11, äîååú äùçåø åôøòåú ÷ð"à (1391) áñôøã áîàä ä-14, ùçéèåú çîìðéö÷é áîàä ä-17 - äúøçùå áîøç÷é æîï ðéëøéí æä îæä, åìøåá àéøòå ò÷á äúîåèèåú äñãø äöéáåøé åäùúìèåú äîåï îú÷åîí àå àðùé æøåò, áñéåò àðùé ãú îãøâ ðîåê. äúòììåú ùøéøåúéú áéäåãéí åôøöé àìéîåú î÷åîééí äéå ùëéçéí äøáä éåúø, àê àìä äú÷áìå ëçì÷ îðúåðé äçééí, áìé ùäéä áëê ñéëåï ÷éåîé ùìäí.
áäâãä ùì ôñç ðàîø: "áëì ãåø åãåø òåîãéí òìéðå ìëìåúðå". ìå äãáø äéä ðëåï, ÷øåá ìååãàé ùìà äéä ðùàø îé ùé÷øà áäâãä. áî÷øéí äîòèéí ùáäí äùìèåï äîøëæé ôòì áøöéðåú ìçéñåì äðåëçåú äéäåãéú, äåà äöìéç áàåôï ÷èñèøåôìé - ëîå îìëé ñôøã á-1492 åäðàöéí áîàä ä-20. åàåìí áøåá äæîðéí äéä äùìèåï äîøëæé îâï åîùòï ìéäåãéí - àôéìå áàåúí î÷øéí ùäéúä æå îùòðú ÷ðä øöåõ, áâìì çåìùú äùìéè àå äàîáéååìðèéåú ùìå. áîøáéú äú÷åôåú äåøùå äéäåãéí ìà ø÷ ì÷ééí àú îöååú ãúí áâìåé, àìà âí ìùôåè àú òöîí áðôøã ìôé çå÷é ääìëä. äðéñéåðåú ìäîéø àú ãúí ùì äéäåãéí áëôééä äéå ðãéøéí - øåáí, àâá, ÷øå áñôøã - åòîãå áðéâåã ìãå÷èøéðä äøùîéú. ìëì æä ðéúðå äöã÷åú úéàåìåâéåú. äãå÷èøéðä äðåöøéú ÷áòä ùäéäåãéí äí òí æðåç-àì, äøùàé ìäåñéó åìäú÷ééí áîöá îåùôì, ëãé ùâåøìí éòéã òì öã÷ú äðöøåú åòì äèòåú ùäéäåãéí òùå áãçåúí àú äîùéç; áéðúééí àñåø ìäëøéç àåúí ìäúðöø, àìà éù ìäîúéï ìñåó ääéñèåøéä ùáä éøàå àú äàåø îòöîí. åäãå÷èøéðä äîåñìîéú, ôçåú ôåìîåñéú åéåúø ðãéáä, ÷áòä ùäéäåãéí åäðåöøéí äí "òîé äñôø", ùçåáú äùìéè ìäâï òì çééäí åøëåùí ëì òåã äí î÷áìéí òìéäí îòîã ðçåú åîùìîéí îñ îéåçã. áñåôå ùì ãáø, òì àó äàôìéä åäøãéôåú ùàéøòå îôòí ìôòí, äéäåãéí äùúîøå áîéãä øáä äåãåú ìùìéèé äðöøåú åìàéñìàí, åìà ìîøåú äöéååéìéæöéåú äàìä.
áöã äðéîå÷éí äúéàåìåâééí ôòìå âí ñéáåú úåòìúéåú. äùìéèéí ðæ÷÷å ìéäåãéí áîÄðäì äîøëæé åáâáééú äîÄñéí, ëàðùé ùéøåú ùäéå úìåééí áîìê áàåôï îåçìè åùàáå àú ëì ëåçí îîðå. ìëï ìà éëåìä äéúä ìäéåú ìäí àîáéöéä ôåìéèéú ðôøãú - ùìà ëîå äáàøåðéí åäàöéìéí, ùäúçøå áùìéè äîøëæé. îáçéðä æå, ãåå÷à ðçéúåúí äôåìéèéú ùì äéäåãéí ñééòä ìäí ìùøåã. àáì äðçéúåú äáéàä òìéäí âí àéñåøéí, äâáìåú åîòùé ùøéøåú, åàìä éöøå àú äçååéä åäãéîåé ùì ÷åøáï îúîéã, äùåìèéí äéåí áàåôï îåâæí áæéëøåï äòîîé, áøèåøé÷ä äéäåãéú, åâí áçì÷ ùì ääéñèåøéåâøôéä äà÷ãîéú.
àéï ìùëåç ùëìì äàåëìåñééä áéîé äáéðééí çéä áîöá ðçåú åçñø çåôù, ìòúéí áúðàé ùòáåã ÷ùéí îàìä ùì äéäåãéí. äúåùáéí ëåìí äéå ÷åøáï ìàìéîåú áçéé äéåîéåí, ìùåã åäøâ ëúåöàä îîìçîåú åúðåòú äöáàåú, åëï ìîòùé ùøéøåú ùì äîòîã äòìéåï. àîðí áîöáé îùáø äéäåãéí ñáìå ìøåá éåúø îàçøéí, áâìì äùðàä ä÷ùä åäîéåçãú ëìôéäí. àê áéîéí øâéìéí, îëéååï ùäéäåãéí, òí ëì äñèéâîä ùãá÷ä áäí, äùúééëå øåáí ìîòîã äáéðééí äòéøåðé, äøé îáçéðú äøéáåã äçáøúé åçåôù äôòåìä äéä îöáí äëììé èåá îæä ùì äàéëøéí, äàøéñéí åãìú äòí äëôøéú, ùäéå îøáéú äàåëìåñééä.
éçã òí ëê äú÷ééîä äùìîä ãéàì÷èéú áéï ùúé òîãåú ñåúøåú, ùéçã çéæ÷å àú ùøéãåÌú äéäåãéí: äâðú äîîñã äòðé÷ä ìéäåãéí áñéñ ôéæé åîùôèé; åäòåéðåú ëìôéäí, áîîñã åîçåöä ìå, äåìéãä ìçöéí åøãéôåú ù÷éööå áîñôø äéäåãéí, àê çéæ÷å àú äñåìéãøéåú äæäåÌúéú ùì äðåúøéí. äòåéðåú ìéäåãéí ðáòä áéñåãä îéÄöøé æäåú - ùðàä îäåìä áôçã ëìôé àçø ÷éöåðé åáæåé - åáî÷åí îùðé ðáòä îàéðèøñéí úåòìúééí. åàéìå úâåáú äðâã äéäåãéú äéúä áòé÷ø æäåúéú: æä îä ùàðçðå, åìëê ðéùàø ðàîðéí. äãôåñ äéäåãé äàåôééðé ùì ðàîðåú, äîúîöä áîéîøä "ðòùä åðùîò", äúôøù ëðàîðåú òöîéú ä÷åãîú ìúåëðå äîéåçã ùì äòöîé. áîéìéí àçøåú, äéäåãé îáéò ìåÊéàìéåú ìæäåúå âí ÷åãí ùäåà éåãò îä áãéå÷ ôéøåùä åîä òåã ðåáò îîðä: òì ëê ðéúï ìäúååëç åìøéá áäîùê.
éçñ ãéàì÷èé ðåñó äú÷ééí áéï äúåãòä äòöîéú äéäåãéú ìúåãòú äàçø. äúåãòä äòöîéú ùì äéäåãé ðáðúä áîéãä øáä áàîöòåú úåãòú äæåìú, åæàú áùðé îåáðéí: (1) îúåê îåãòåú ì÷éåîå ùì äàçø ëæø âîåø; (2) îúåê ääùú÷ôåú ùì äòöîé áòéðé äàçø. áîåãòåú äéäåãéú ì÷éåí äàçø ôòìå ùìéìä åäñúâøåú, åàìä äâéòå áî÷øéí ÷éöåðééí ìëê ùùééëå àú äàçø ìúçåí àåðèåìåâé ðôøã (ä"âåé"). åáäùú÷ôåú äéäåãé ìòöîå ãøê òéðé äàçø äéä øàé ìúçåùåú äæøåú åäàéáä ùì àåúå àçø âîåø, åìäáðééú äéäåãé ëæø åëðåëøé îð÷åãú îáèï ùì úçåùåú àìä åëìôéäï. áäçøôä îñåéîú ðéúï ìåîø ùúåãòú äàðèéùîé ðòùúä îøëéá áúåãòä äòöîéú äæäåúéú ùì äéäåãé (åìäôê). äéäåãé úôñ àú òöîå åàéùø àú æäåúå âí ðâã äàðèéùîé åâí îáòã ìòéðé äàðèéùîé. àó ìà àçú îùúé ôøñô÷èéáåú àìä ìà éëìä ìáèì àú äàçøú àå ìäú÷ééí áìòãéä.
åãàé äéå âåøîéí äéñèåøééí åôñéëåìåâééí ðåñôéí ùàÄôùøå ìéäåãéí ìùøåã, åìà ëàï äî÷åí ìãåï áëåìí. àê çùåá ìøàåú, ùòí ëì äéåúä úåôòä äéñèåøéú ðãéøä åîéåçãú, ðéúï ìäáéï àú äéùøãåú äéäåãéí áîåðçé äùëì åäðéñéåï áìé ìòøá äùâçä òìéåðä. äéäåãéí ìà ùøãå îåì ðéñéåðåú çåæøéí åðùðéí ìäùîéãí. ðéñéåðåú ëàìä äéå ðãéøéí. áøåá äî÷øéí äùìèåðåú äâðå òì ÷éåîí äôéæé åäãúé ùì äéäåãéí, åàÄôùøå ìäí àåèåðåîéä ÷äéìúéú åîùôèéú. åìàçø ùúùúéú ÷éåîéú æå äåáèçä, äøé âí äàéáä åäøãéôåú (ìøåá îöã àåúå ùìèåï òöîå ùäâï òì ÷éåí äéäåãéí, åòåã éåúø îöã ðúéðéå) úøîå ìçéæå÷ äæäåú åäñåìéãøéåú ä÷äéìúéú äéäåãéú, îúåê éçñ âåîìéï òí úùúéú ääâðä. æàú åòåã, ìàðèéùîéåú éù çì÷ ðëáã ìà ø÷ áäéùøãåú ùì äéäåãéí àìà âí áúôéñúí àú òöîí åáòéöåá æäåúí. äéäåãé ãá÷ áæäåúå âí îúåê äæãäåú øàùåðéú, åâí - åìôòîéí áòé÷ø - ëúâåáä ìùðàä åìøçéùú øò îöã äàðèéùîé.
ìëì äâåøîéí äììå éù ìöøó àú äøöåï åäáçéøä - äãçó ùì éäåãéí ìãáå÷ áééçåãí ìîøåú äùðàä åäøãéôåú, åëäôøëä îäåúéú ùì ãå÷èøéðú ääùôìä. äðàîðåú ìæäåúí áúðàéí ÷ùéí äéà áòéðé éäåãéí øáéí àéùåø ìëê ùäîåùôì äåà ãåå÷à äðáçø, áòì äòøê äòãéó; åìëï, âí ëùéù áä éñåã ëðåò åîøèéøé, äéà àîåøä ìùîù òãåú äôåëä ìîä ùðéñå àåîåú äòåìí ìäåëéç áäùôéìí àú äéäåãéí. îëàï ðåáòú äãå- îùîòåú áúçåùä äòöîéú äéäåãéú ä÷ìàñéú, äîéèìèìú áéï ðçéúåú ìòìéåðåú. äàí úøáåú çéìåðéú éäåãéú îñåâìú ìäúâáø òì îèåèìú æå ùáéï äîå÷öä åäðáçø, äîçåìì åäî÷åãù?

ä. îáðä äîãåø

äîãåø ðçì÷ ìùìåù çèéáåú, äñå÷øåú àú äîåãøðéæöéä ùì úøáåú äæéëøåï äéäåãéú åàú úäìéëé äçéìåï áúåëä.
òìééú ääéñèåøéåâøôéä äéäåãéú äçãùä - çèéáä æå ñå÷øú àú äúäååú äîç÷ø åäëúéáä ääéñèåøéú ëàçã îàåôðé äúøáåú äéäåãéú äîåãøðéú, åëàîöòé çãù, äðáãì îï äãú, ùì äáðä òöîéú åäáðéä òöîéú.
äî÷øà áîáè îåãøðé - çèéáä æå òåñ÷ú ááé÷åøú äî÷øà, åáî÷åîå ùì äúð"ê áìùåï äòáøéú äçãùä åáúøáåú äòáøéú-äéùøàìéú. áéï äéúø ëìåìéí ëàï îáè áï æîððå òì î÷åí äàéùä, åäàéùä äæøä áôøè, áî÷øà.
æååéú çãùä òì ôø÷éí áúåìãåú äéäåãéí - çèéáä æå îãâéîä îáè áï æîððå òì îáçø æéøåú ùì ääéñèåøéä äéäåãéú - îú÷åôú äî÷øà, äáéú äùðé, äúäååú äúôåöä, äúäååú äãú äøáðéú, éîé äáéðééí äéäåãééí åäòú äîåãøðéú. àó ùìëåúáéí éù äù÷ôåú òåìí åîñ÷ðåú ùåðåú (åáëîä ðåùàéí, ëîå éîé äáéðééí, ðéúï ìëê áéèåé áåìè), äôøñô÷èéáä ùìäí äéà áëì äî÷øéí ôðéí-äéñèåøéú åìà úéàåìåâéú, åîáçéðä æå äéà ôåòìú áîúåãä îçåìðú.
ðãâéù òåã ùäáéèåé "îáè çãù" îúééçñ ìãéîåééí äøååçéí áöéáåø äøçá. àéï æä áäëøç çéãåù îáçéðú äçå÷øéí; àáì îôòì àðöé÷ìåôãé ôåðä àì ä÷äì äëììé, åìòúéí ÷øåáåú éù ôòø áéï äãòåú äîåùøùåú áöéáåø åáéï îä ùëáø äåöâ åäúçéì ìäú÷áì áéï éåãòé ãáø.

.

English Russian